Εκδήλωση στο Ζάππειο για τα τρία χρόνια Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, παρουσία του Πρωθυπουργού – «Τρία χρόνια αποτελεσματική διαχείριση της Μεταναστευτικής Κρίσης»
Στον απολογισμό των τριών ετών από την ίδρυσή του, προχώρησε το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο, παρουσία του πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Κατά τον απολογισμό και την παρουσίαση των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 τοποθετήθηκαν, ο Πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης και ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, κ. Πάτροκλος Γεωργιάδης.
Ο πρωθυπουργός κατά την τοποθέτησή του, σημείωσε ότι «Ύστερα από 3,5 χρόνια διακυβέρνησης υπάρχουν πολλά πεδία που δηλώνουν ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα από το χθες. Ανάμεσα στα πρώτα, όμως, συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα το μεταναστευτικό, γιατί εκεί άλλαξαν όλα», σημείωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. «Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί με μέθοδο αλλά και με τόλμη στην αποτελεσματική διαχείριση της πρόκλησης του Μεταναστευτικού. Κρατά ασφαλή τα ανατολικά εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους εμπόρους ζωών και ελπίδων», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Πρωθυπουργός εξήρε την πολύ σημαντική δουλειά που έχει γίνει στο υπουργείο σχετικά με την μείωση των μεταναστευτικών ροών αναφέροντας πως «Το 2015, το 75% των παράνομων εισόδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασαν μέσα από την Ελλάδα. Πέρυσι ήταν μόλις το 5%. Στον ίδιο χρόνο, απετράπησαν περί τις 250.000 παράνομες είσοδοι στα χερσαία σύνορα και σχεδόν 45.000 στα θαλάσσια σύνορά μας».«Η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού συνδυάζεται με ωφέλιμες λύσεις σε πολλά παράλληλα μέτωπα. Γιατί θυμίζω ότι εκτός από τα ζητήματα της στέγης, καταφέραμε, διεκδικήσαμε και πετύχαμε την διατήρηση του χαμηλού φόρου προστιθέμενης αξίας στα πέντε νησιά τα οποία φιλοξενούν σήμερα δομές υποδοχής μεταναστών», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Υπογράμμισε δε ότι «προτεραιότητα της χώρας μας παραμένει πάντα, πρώτα και πάνω από όλα η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Το αγαθό της ζωής. Οι ελληνικές δυνάμεις, κυρίως το Λιμενικό μας, έχουν σώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι θα χάνονταν στα νερά του Αιγαίου. Εκεί που τους στέλνουν έρμαια του καιρού οι συμμορίες της απέναντι όχθης».
Από πλευράς του ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για την εμπιστοσύνη και στη συνέχεια παρουσίασε στοιχεία αναφορικά με την διαχείριση του Μεταναστευτικού επισημαίνοντας πως η χώρα μας από το 2020 και ύστερα εφάρμοσε μία αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική, προστατεύοντας τα ευρωπαϊκά σύνορα και διασώζοντας ανθρώπινες ζωές. Όπως είπε «οι αφίξεις στην Ελλάδα το 2022 αποτελούν μόλις το 5% των συνολικών αφίξεων της ΕΕ, όταν το 2015 αποτελούσαν άνω του 75%». Συμπλήρωσε δε πως «μετά την έκρηξη της περιόδου 2015-2019 το 2021 είχαμε τις χαμηλότερες ροές της δεκαετίας, 8.745. και σταθερά χαμηλά και το 2022. Αποτέλεσμα, αντί για 92.000 αιτούντες άσυλο που διέμεναν σε 121 δομές, να έχουμε 14.000 σήμερα σε 33 δομές».
Ο κ. Μηταράκης, έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στους δυο άξονες πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε η πολιτική του Υπουργείου: Την ουσιαστική μείωση των μεταναστευτικών ροών και τον δραστικό περιορισμό της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Συμπλήρωσε δε πως «σε δύσκολες στιγμές, όπως τα γεγονότα του Έβρου και ο εμπρησμός στη Μόρια, ανταποκριθούμε στις πιο ακραίες συνθήκες, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αποστολής».
Όπως είπε ο κ. Μηταράκης: «Το έργο μας περιλαμβάνει την στήριξη των τοπικών κοινωνιών, που βίωσαν έντονα της επιπτώσεις της κρίσης. Ενισχύσαμε 41 δήμους με 100 εκ. €, για αποζημιώσεις, τέλη και 134 έργα υποδομής άνω των 62 εκ. Μονιμοποιήσαμε τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά που φιλοξενούν δομές, ενισχύσαμε μέσω του ΕΟΤ την τουριστική τους προβολή».
«Έμφαση στη μετανάστευση με κανόνες, κριτήρια, σύμφωνες με τις δικές μας ανάγκες. Αλλά είμαστε σθεναρά απέναντι, στα κυκλώματα των λαθροδιακινητών και παράνομης μετανάστευσης», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μηταράκη και συμπλήρωσε πως «η Ελλάδα παραμένει σε εγρήγορση για το μέλλον. Η γεωγραφική θέση της Πατρίδας μας, σε συνδυασμό με τις εξωτερικές απειλές, δεν μας αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Η Ελλάδα είναι το σύνορο της Ευρώπης και έχουμε χρέος να το διαφυλάξουμε. Είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε πρόκληση που θα προκύψει στο Μεταναστευτικό. Έχουμε τις υποδομές, την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό και πάνω από όλα την αποφασιστικότητα».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε επίσης, παρουσίαση των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027. Τα ΤΑΜΕΥ χρηματοδοτούν μέτρα για την αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, την πάταξη κυκλωμάτων λαθροδιακινητών, ενώ, παράλληλα, δίνουν έμφαση στην προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης και σε δράσεις κοινωνικής ένταξης.
Ο κ. Γεωργιάδης κατά την τοποθέτησή του, επεσήμανε πως: «Το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης, έχει ως βασικό του στόχο να συμβάλλει στην αποδοτική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στην υλοποίηση, ενίσχυση και ανάπτυξη μιας κοινής πολιτικής για το άσυλο και μιας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, σύμφωνα με το συναφές κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια στη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (DG HOME) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της “Task Force για τη Διαχείριση της Μετανάστευσης”, κα Beate Gminder είπε μεταξύ άλλων: “Έχετε δουλέψει όλοι πολύ σκληρά για να πετύχετε όλους αυτούς τους στόχους και έχετε δώσει πολλές ώρες, πολύ ενθουσιασμό. Πολλές φορές διαφωνήσαμε, γιατί πιστεύατε ότι πηγαίναμε εμείς πολύ αργά. Η προηγούμενη γενιά των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδωσε στην Ελλάδα περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ για να μπορέσει να θέσει θεμέλια για την πρόοδο που έχει γίνει σήμερα. Θέλουμε να δώσουμε στην Ελλάδα τα μέσα που χρειάζεται για να συνεχίσει και να διασφαλίσουμε ότι οι προηγούμενες επενδύσεις που έχουμε κάνει έπιασαν όντως τόπο. Υπάρχει αλληλεγγύη, υποστήριξη, θέλουμε να βοηθήσουμε τον κόσμο να προστατεύει τα σύνορα, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας».
Αναλυτικά η ομιλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:
Κύριε Υπουργέ, κυρία Αναπληρώτρια Υπουργέ, κυρία Υφυπουργέ, κύριοι Υφυπουργοί, κύριοι Γενικοί, κύριοι Ειδικοί Γραμματείς, φίλες και φίλοι, στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού μας.
Ύστερα από 3,5 χρόνια διακυβέρνησης υπάρχουν πολλά πεδία που δηλώνουν ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα από το χθες. Ανάμεσα στα πρώτα, όμως, συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα το μεταναστευτικό, γιατί εκεί άλλαξαν όλα.
Το διοικητικό χάος που επικρατούσε μέχρι το καλοκαίρι του 2019 διαδέχθηκε ένα αποτελεσματικό Υπουργείο: το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Θυμάμαι πολύ καλά την απόφαση την οποία πήραμε τότε να ιδρύσουμε το Υπουργείο. Θεωρώ ότι το έργο το οποίο σας παρουσίασε ο Υπουργός αλλά και ο Γενικός Γραμματέας δικαιώνουν απόλυτα την επιλογή αυτή.
Ταυτόχρονα, όμως, εκτός από τη δημιουργία του Υπουργείου, θωρακίσαμε τα σύνορά μας στον Έβρο. Kαι αυτά που τάχα δεν υπήρχαν, υψώθηκαν επιτέλους στη θάλασσα του Αιγαίου. Ενώ τα αίσχη της Μόριας και της Ειδομένης, έδωσαν τη θέση τους σε σύγχρονες δομές.
Δε νομίζω ότι χρειάζεται σήμερα να επαναλάβω, όσα βίωσε από πρώτο χέρι ο λαός μας στις μεταναστευτικές εισβολές το Μάρτιο του 2020. Θυμήθηκε ο Υπουργός αυτό το κρίσιμο ΚΥΣΕΑ, το οποίο έλαβε χώρα την 1η Μαρτίου αυτού του έτους, όταν πήραμε την πολιτική απόφαση να θωρακίσουμε τα σύνορά μας και να χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο προκειμένου να αποτρέψουμε αυτήν την εργαλειοποίηση κατατρεγμένων ανθρώπων που κατά δεκάδες χιλιάδες επιχείρησαν τότε να εισβάλουν στη χώρα μας από τα βορειανατολικά μας σύνορα.
Ήταν λοιπόν αυτή μία βόμβα, την οποία απασφάλισε η αποφασιστική ετοιμότητα της πολιτείας, αλλά και η ενότητα των πολιτών, ειδικά των ακριτών μας στον Έβρο, αλλά και στα νησιά μας.
Θα επισημάνω, ωστόσο, την τεράστια σημασία που είχε εκείνες τις ώρες, η επίσημη και επί του πεδίου καθιέρωση των συνόρων μας ως των ανατολικών ορίων της Ευρώπης.
Θυμάμαι πως 48 ώρες μετά την πρώτη αποτροπή αυτής της εισβολής, βρέθηκαν στα σύνορά μας στον Έβρο όλοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου, ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Πρωθυπουργός της Κροατίας αλλά και ο David Sassoli, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο οποίος δεν είναι σήμερα πια μαζί μας.
Και, βέβαια, μετά από αυτή την αποτελεσματική άμυνα την οποία υψώσαμε, ακολούθησε ένα πολύ σημαντικό έργο. Ένα έργο το οποίο αποτυπώνεται στα στοιχεία, αποτυπώνεται όμως και στην καθημερινότητα, ειδικά των ακριτικών περιοχών μας.
Πέρυσι, για παράδειγμα, εισήλθαν στη χώρα μας 17.000 μετανάστες. Μόνο το 2015 είχαν εισέλθει παραπάνω από 900.000. Το νούμερο το οποίο ακούσατε είναι ενδεικτικό.
Το 2015, το 75% των παράνομων εισόδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασαν μέσα από την Ελλάδα. Πέρυσι ήταν μόλις το 5%. Στον ίδιο χρόνο, απετράπησαν περί τις 250.000 παράνομες είσοδοι στα χερσαία σύνορα και σχεδόν 45.000 στα θαλάσσια σύνορά μας.
Ταυτόχρονα, ανέπνευσαν και τα νησιά μας. 40.000 βρίσκονταν στα νησιά του Αιγαίου το 2019. Σήμερα εκεί είναι μόλις 5.000. Και, βέβαια, αποσυμπίεση υπήρξε σε όλη τη χώρα. Από τους 92.000 μετανάστες του 2019, υποχωρήσαμε σε κάτι λιγότερο από 15.000 που βρίσκονται πια, όλοι σε κλειστές ελεγχόμενες δομές. Αλλά και αυτές οι δομές μειώνονται διαρκώς. 121 ήταν το 2019, 33 είναι σήμερα. Με τις εκτάσεις να αποδίδονται στις τοπικές κοινωνίες όπως έγινε πρόσφατα στον Ελαιώνα, πριν από ένα χρόνο περίπου στη Σάμο.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα διαμερίσματα, τα οποία είχαν δεσμευτεί και τα οποία στο εξής θα διατίθενται για τη στέγαση ευάλωτων συμπολιτών μας.
Με άλλα λόγια η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού συνδυάζεται με ωφέλιμες λύσεις σε πολλά παράλληλα μέτωπα. Γιατί θυμίζω ότι εκτός από τα ζητήματα της στέγης, καταφέραμε, διεκδικήσαμε και πετύχαμε την διατήρηση του χαμηλού φόρου προστιθέμενης αξίας στα πέντε νησιά τα οποία φιλοξενούν σήμερα δομές υποδοχής μεταναστών.
Κονδύλια άνω των 100 εκατομμυρίων έχουν διατεθεί στους 41 δήμους που υποδέχθηκαν τέτοιες δομές. Είναι χρήματα τα οποία διατέθηκαν σε δρόμους, σε έργα φωτισμού, έργα ύδρευσης, έργα αποχέτευσης. Και καθώς σταδιακά οι μετανάστες μειώνονται, οι υποδομές αυτές μένουν σε δημόσια χρήση.
Άλλωστε, αξίζει να σημειώσουμε ότι 15.000 άνθρωποι έχουν μετεγκατασταθεί ή έχουν επιστρέψει οικειοθελώς στις χώρες τους. Ενώ από τα 202.000, παραπάνω από 200.000 εκκρεμή αιτήματα ασύλου κληρονόμησε η Κυβέρνησή μας το 2019, σήμερα αυτά είναι λιγότερα των 20.000. Θερμά συγχαρητήρια στις υπηρεσίες του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου που μπόρεσαν, απλοποίησαν τη διαδικασία και έφεραν εις πέρας την επίλυση αυτού του πολύ μεγάλου εκκρεμούς προβλήματος που μας κληρονόμησε η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Τι αποδεικνύουν όλα τα παραπάνω, κυρίες και κύριοι; Πρώτον ότι η Ελλάδα πρωταγωνιστεί με μέθοδο αλλά και με τόλμη στην αποτελεσματική διαχείριση της πρόκλησης του μεταναστευτικού. Κρατά ασφαλή τα ανατολικά εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους εμπόρους ζωών και ελπίδων.
Για αυτό και τώρα, επεκτείνει τον αποτρεπτικό φράχτη του Έβρου, ενισχύοντας τις μεθοριακές της δυνάμεις. Προστατεύει, όμως, και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όσων περνούν στην Επικράτεια σε σύγχρονες και ασφαλείς εγκαταστάσεις.
Κάντε μία σύγκριση, σας παρακαλώ πολύ, της αθλιότητας η οποία υπήρχε στη Σάμο -ένας καταυλισμός ο οποίος με το ζόρι σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί 1.000 ανθρώπους, κάποια στιγμή έφτασε να φιλοξενεί 7.000. Συγκρίνετε αυτή την κατάσταση με την υπερσύγχρονη δομή η οποία χρηματοδοτήθηκε από ευρωπαϊκούς πόρους που λειτουργεί σήμερα στη Σάμο.
Θέλω να τονίσω ότι προτεραιότητα της χώρας μας παραμένει πάντα, πρώτα και πάνω από όλα η προστασία της ανθρώπινης ζωής, το αγαθό της ζωής. Οι ελληνικές δυνάμεις, κυρίως το λιμενικό μας, έχουν σώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι θα χάνονταν στα νερά του Αιγαίου. Εκεί που τους στέλνουν έρμαια του καιρού οι συμμορίες της απέναντι όχθης.
Και έχει δίκιο ο Υπουργός όταν λέει ότι αυστηρή, αλλά δίκαιη προστασία των συνόρων είναι τελικά μία πολιτική η οποία προστατεύει ανθρώπινες ζωές.
Γιατί όσο αποτρέπονται αυτές οι ροές, τόσο λιγότεροι άνθρωποι στατιστικά θα βρίσκονται στη θάλασσα. Άρα τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι να χάνουν τελικά τη ζωή τους.
Θέλω να κάνω μια ειδική μνεία σε ένα άλλο πρόβλημα το οποίο κληρονομήσαμε από τη «δήθεν προοδευτική διακυβέρνηση του 2015- 2019» και αναφέρομαι στο δράμα των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων, όταν ιδρύσαμε ειδική γραμματεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος με την Ειρήνη Αγαπηδάκη και με την απόλυτη υποστήριξη του Υπουργείου και του Υπουργού, αλλά και της Υφυπουργού, της Σοφίας Βούλτεψη. Το λύσαμε το ζήτημα αυτό.
Παραπάνω από 1.500 από αυτά τα προσφυγόπουλα έχουν μετακινηθεί σε άλλες χώρες, πολλά έχουν επανενωθεί με τις οικογένειές τους. Όσα παραμένουν εδώ, είναι όλα σε ασφαλείς δομές, εκπαιδεύονται με την ευθύνη της πολιτείας και κατά την άποψή μου, αυτοδικαίως όταν συμπληρώνουν το 18ο έτος θα πρέπει να τους δίνεται η δυνατότητα, εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον τρία χρόνια εκπαίδευσης, να μπορούν να παραμείνουν στη χώρα μας και εφόσον το επιθυμούν, να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία.
Το τρίτο συμπέρασμα είναι ότι σε αυτή την πολιτική την οποία ακολουθήσαμε, που όπως σας είπα είναι δίκαιη, αλλά ταυτόχρονα και αυστηρή, σίγουρα δεν χωρούν ετικέτες και προελεύσεις.
Την ίδια ώρα που η χώρα δεχόταν πρωτοφανείς πιέσεις από την Τουρκία, εμείς μόνοι σηκώσαμε το χέρι μας και είπαμε, ναι, είμαστε έτοιμοι να φιλοξενήσουμε ευάλωτες γυναίκες από το Αφγανιστάν. Δεν το έκαναν άλλες χώρες. Εμείς το κάναμε. Σχεδόν 1.000 γυναίκες ήρθαν, οι περισσότερες στην Ευρώπη μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Όπως φιλοξενήσαμε και εμείς χιλιάδες Ουκρανούς πρόσφυγες, θύματα της Ρωσικής εισβολής.
Έχουμε εκπονήσει, το μεγαλύτερο κατασκηνωτικό πρόγραμμα στην Ευρώπη. Υποδεχτήκαμε 600 παιδιά πέρυσι από τη δοκιμαζόμενη χώρα για διακοπές στον τόπο μας. Ήταν πολύ όμορφες οι εικόνες αυτών των παιδιών που ήρθαν με τον πόνο χαραγμένο στα πρόσωπά τους, αλλά έφυγαν με περισσότερο χαμόγελο και περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον τους.
Τέταρτο σημείο το οποίο θέλω να αναδείξω, είναι η σημασία της πανευρωπαϊκής συνεργασίας. Αναφέρθηκε σε αυτό ο Υπουργός. Μπορεί να πρωτοστατούμε σε αυτήν την προσπάθεια, δεν μπορούμε όμως να είμαστε μόνοι και τελικά έχω πει πολλές φορές ότι η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος πρέπει και μπορεί να είναι μόνο Ευρωπαϊκή. Έχουν γίνει βήματα, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα.
Μετέχουμε όμως στο σχήμα ΜΕD5 με την Ισπανία, την Ιταλία, τη Μάλτα και την Κύπρο για τη μετανάστευση στη Μεσόγειο, μετέχουμε στην πρωτοβουλία του Vilnius δίπλα σε 16 ακόμα χώρες που ζητούν την αποτελεσματική και ασφαλή φύλαξη των συνόρων μας.
Και σε μία περίοδο διεθνούς αστάθειας, το μεταναστευτικό μετατρέπεται σε στοίχημα διαρκείας, καθώς οι μορφές και οι εντάσεις του θα μεταβάλλονται συνέχεια και θα απαιτούν συνέχεια νέες πρωτοβουλίες. Συνεπώς η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και η ετοιμότητα πρέπει να είναι σταθερές, με τις χώρες πρώτης υποδοχής σε προτεραιότητα.
Θέλω να συγχαρώ το Υπουργείο και την εξαιρετική συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι σημαντικοί οι πόροι οι οποίοι διατίθενται πια μέσα από την κοινή ομπρέλα των ταμείων για τη μετανάστευση και τις εσωτερικές υποθέσεις.
Είναι πολύ σημαντική αυτή η διάσταση, είναι πολύ σημαντικό όμως να αναδείξουμε θα έλεγα και την γεωπολιτική διάσταση του προβλήματος. Διότι, δυστυχώς, οι εξ ανατολών γείτονές μας συχνά, μετατρέπουν τον ανθρώπινο πόνο σε μοχλό εξυπηρέτησης εθνικών, αλλά και πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Για να το πω καθαρά, οι σαφείς αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδυναμώνονται όταν δεν εφαρμόζονται. Η Άγκυρα οφείλει να τηρεί τα συμφωνηθέντα και οφείλει να συμμορφωθεί με την κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας του 2016.
Που εδώ, να είμαι ειλικρινής, είναι φορές που η συνεργασία με την Τουρκία είναι καλή, είναι άλλες φορές που δεν είναι τόσο καλή. Πιστεύω ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης στη συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας, στη συνεργασία Ελλάδος – Τουρκίας στο ζήτημα της διαχείρισης του μεταναστευτικού.
Και, βέβαια, είναι και απολύτως αναγκαίος πλέον ένας μηχανισμός που θα ρυθμίζει τις μετεγκαταστάσεις των αιτούντων ασύλου, την μετακίνηση εντός Ένωσης όσων δικαιούνται διεθνούς προστασίας, κάτι που άλλωστε συνέβη και με τους πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Κυρίες και κύριοι, αυτά τα 3,5 χρόνια και ειδικά τα 3 χρόνια από τη σύσταση του Υπουργείου, δεν θωρακίσαμε μόνο τη χώρα και την Ευρώπη, θωρακίσαμε θα έλεγα και τους ίδιους τους μετανάστες οι οποίοι γίνονται θύματα των λαθροδιακινητών.
Είναι καιρός, πάντως, να δούμε υπεύθυνα και μερικές άλλες πτυχές του προβλήματος, όπως τη δράση ορισμένων λίγων μη κυβερνητικών οργανώσεων που δεν υπηρετούν το ρόλο τους. Νομίζω, μάλιστα, πως λέει πολλά το γεγονός, ότι στο εθνικό μητρώο το οποίο οργανώσαμε εγκρίθηκαν 81 φορείς, απορρίφθηκαν όμως και πολλοί ακόμα.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να διαχωριστεί η «ήρα από το στάρι». Όπως πρέπει να εντοπίζουμε τη διαφορά μεταξύ των οικονομικών μεταναστών, των παράνομων οικονομικών μεταναστών και των αληθινών προσφύγων που δικαιούνται διεθνή προστασία, έτσι πρέπει να αποκαλύπτονται και όσοι επωφελούνται με ύποπτα παιχνίδια σε τόσο λεπτά ζητήματα.
Είναι κάτι που διαπιστώθηκε πρόσφατα όταν κάποιοι έστησαν μια ανθελληνική πλεκτάνη με δήθεν θύματα σε ελληνικό έδαφος. Με ένα ψέμα το οποίο διήρκησε επί εβδομάδες, το οποίο δυστυχώς απεδείχθη φτηνή και ύπουλη προπαγάνδα. Με ανύπαρκτη τη «μικρή Μαρία» που τάχα έχασε τη ζωή της από τσίμπημα σκορπιού.
Σημειώνω ότι αν και διεθνή μέσα βρήκαν έστω και αργά το θάρρος να ανασκευάσουν τα σχετικά ρεπορτάζ που αναπαρήγαγαν, κάποιοι στην πατρίδα μας, δυστυχώς, δεν είχαν το σθένος να αρθρώσουν μια απλή συγγνώμη αφού διέσυραν τη χώρα με χυδαία fake news.
Είναι ακριβώς αυτό που δείχνει το μέγεθος αλλά και τη σύνθετη διάσταση του προβλήματος. Διότι το μεταναστευτικό αναδεικνύεται, δυστυχώς, σε πεδίο παραγωγής μύθων και fake news. Προσέξτε, αυτά εξάγονται στο εξωτερικό ως δήθεν αλήθειες, γράφονται σε μέσα του εξωτερικού και στη συνέχεια επανεισάγονται στη χώρα μας ως αντιπολιτευτικά επιχειρήματα.
Την έχουμε δει πολλές φορές αυτή την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Και, όμως, η Ελλάδα δεν αποτελεί σήμερα μόνο το ανατολικό φυλάκιο της Ευρώπης. Αποτελεί και μία δημιουργική κυψέλη ενσωμάτωσης όλων όσοι δικαιούνται, μπορούν και θέλουν να συνεχίσουν τη ζωή τους στην πατρίδα μας. 42.000 μετανάστες, έχουν παρακολουθήσει επαγγελματικές συμβουλευτικές συνεδρίες, περισσότεροι από 9.000 συμμετείχαν σε μαθήματα κοινωνικής ένταξης, 15.000 αφού μάθουν τη γλώσσα μας μπορούν να ενταχθούν σε νέα προγράμματα κατάρτισης προκειμένου να βρουν δουλειά στη νέα τους πατρίδα.
Προσέξτε, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που ξέρουμε ότι ο πρωτογενής μας τομέας, οι κατασκευές, ο τουρισμός έχουν μεγάλη ανάγκη από προσωπικό. Όπως και πολλές επιχειρήσεις αιχμής.
Για το πρώτο η χώρα μας συνάπτει ήδη συμφωνίες συνεργασίας με τρίτα κράτη ώστε να γίνει πράξη αυτό το οποίο είπε και η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: οργανωμένοι δίαυλοι νόμιμης μετανάστευσης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για τις επιχειρήσεις αιχμής αρκεί να επαναλάβω αυτό το οποίο είπε και ο Υπουργός, το παράδειγμα της μετακόμισης του κέντρου της Deutsche Telecom, κέντρο λογισμικού από την Αγία Πετρούπολη και την Αττάλεια στη Θεσσαλονίκη. Εκεί εργάζονται ήδη 500 μηχανικοί υπολογιστών που έφτασαν στη χώρα μας από το εξωτερικό με διατυπώσεις fast track.
Κλείνω, λοιπόν, απευθύνοντας και πάλι συγχαρητήρια εκ μέρους όλων μας στους πρωταγωνιστές αυτού του μεγάλου επιτεύγματος. Ο Υπουργός μού είχε πει, όταν του ανέθεσα την αποστολή του Υπουργείου, ότι πολλοί θα στοιχημάτιζαν ότι δεν θα άντεχε ούτε ένα μήνα. Το λέω αυτό διότι θέλω να θυμηθείτε την ασφυκτική πίεση κάτω από την οποία βρεθήκαμε το Φεβρουάριο του 2020.
Και όμως τα καταφέραμε. Μετατρέψαμε το άγος του μεταναστευτικού σε παράσημο εθνικής ευθύνης και δημιουργικότητας.
Θέλω να πω ένα ξεχωριστό μεγάλο ευχαριστώ στους ένστολους της συνοριοφυλακής, του Στρατού, κυρίως όμως στα πληρώματα του Λιμενικού, κύριε Αρχηγέ. 24 ώρες το 24ωρο, 7 μέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες το χρόνο προστατεύετε τα θαλάσσια σύνορά μας. Και τα ίδια εύσημα πρέπει να αποδώσουμε και σε όσους βρίσκονται νυχθημερόν στα δύσκολα σύνορα του Έβρου.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ όμως και στα στελέχη που αγκαλιάζουν τους μετανάστες, που διαχειρίζονται με ανθρωπιά και με αξιοπρέπεια τα αιτήματά τους, σε όλους όσοι φροντίζουν για την ενσωμάτωσή τους. Η ενσωμάτωση θα είναι η μεγάλη πρόκληση, σε ένα βαθμό, της επόμενης τετραετίας.
Όπως και στο Υπουργείο, βέβαια, που συντονίζει όλη αυτήν την πολύ σημαντική προσπάθεια. Και για αυτό και πιστεύω ότι η διάθεση παραπάνω από 2 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα από τα Ταμεία Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων είναι και με τον τρόπο τους μία επιβράβευση, μία αναγνώριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι εδώ υπάρχει ένας σοβαρός και αξιόπιστος συνομιλητής ο οποίος μπορεί να διαχειρίζεται με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα αυτούς τους πολύ σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους.
Έχουμε κάνει πολλά σε αυτό τον τομέα, αν υπάρχει, όμως, ένας τομέας κυβερνητικής πολιτικής όπου μπορούμε να πούμε με συνέπεια «το είπαμε και το κάναμε» είναι ο τομέας της μετανάστευσης. Μένουν πολλά ακόμα να κάνουμε, αλλά με σταθερότητα, συνέπεια και συνέχεια αυτόν το δρόμο θα βαδίσουμε για ακόμα περισσότερες εθνικές και ευρωπαϊκές επιτυχίες.
Και πάλι θερμά συγχαρητήρια. Σας ευχαριστώ πολύ.
Αναλυτικά η ομιλία του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου:
Κύριε Πρόεδρε, Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, Κυρίες & Κύριοι,
Με ιδιαίτερη χαρά σας υποδέχομαι σήμερα στο Ζάππειο Μέγαρο. Στην τρίτη επέτειο του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς, όλους τους εργαζόμενους και συνεργάτες μας, που αυτήν την τριετία υπερβάλλαν εαυτό, στην δύσκολη προσπάθεια για την αντιστροφή των επιπτώσεων της μεταναστευτικής κρίσης.
Επιτρέψτε μου κ. Πρόεδρε, δεν το έχω ξαναπεί, να σας ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη σας στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου και τους συνεργάτες μας. Θυμάμαι την απόφαση σας να ιδρύσετε το Υπουργείο, τον Ιανουάριο του 2020. Καθώς οι ιδιαίτερα αυξημένες ροές, από τις αρχές του 2019, είχαν δημιουργήσει έντονες πιέσεις και στα νησιά μας και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Θυμάμαι είπατε «να το κάνουμε σωστά», δίνοντας έμφαση στην ανάγκη για αποτελεσματικότητα, διορθώνοντας πιθανές δομικές αστοχίες.
Σήμερα, που η μεταναστευτική κρίση βιώνεται σε πρωτόγνωρα μεγέθη σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες η Ελλάδα βιώνει πλέον περιορισμένες επιπτώσεις.
Κυρίες και κύριοι, Τις πρώτες εβδομάδες του 2020 κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε, Αφενός τις επιπτώσεις των ιδιαίτερα αυξημένων ροών της περιόδου 2015-19, και αφετέρου την υβριδική απειλή στον Έβρο και τα νησιά μας. Ενώ το Υπουργείο έπρεπε άμεσα να αποκτήσει δομή και οργάνωση, με ταχύτατες κινήσεις οργάνωσης, τεχνολογικής αναβάθμισης και ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού και των δομών. Σε δύσκολες στιγμές, όπως τα γεγονότα του Έβρου και ο εμπρησμός στη Μόρια, ανταποκριθούμε στις πιο ακραίες συνθήκες, με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αποστολής.
Με την ουσιαστική καθοδήγηση και στήριξη του Πρωθυπουργού. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, την συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ την 1η Μαρτίου του 2020. Αλλά και στη Μόρια, δυόμισι χρόνια πριν. Όπου αποφεύχθηκε μία ανθρωπιστική κρίση. Και η κρίση έγινε ευκαιρία για να αναβαθμίσουμε τις συνθήκες διαβίωσης αλλά και τις συνθήκες ασφάλειας για τους ωφελούμενους, το προσωπικό μας και την τοπική κοινωνία.
Κυρίες και Κύριοι, από την πρώτη στιγμή, βάλαμε δύο σημαντικούς αλλά και μετρήσιμους στόχους. Πρώτον την ουσιαστική μείωση των ροών, και, δεύτερον, τον δραστικό περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στις τοπικές κοινωνίες: Μετά την έκρηξη της περιόδου 2015-2019 το 2021 είχαμε τις χαμηλότερες ροές της δεκαετίας, 8.745. και σταθερά χαμηλά και το 2022. Αποτέλεσμα, αντί για 92.000 αιτούντες άσυλο που διέμεναν σε 121 δομές, να έχουμε 14.000 σήμερα σε 33 δομές.
Την ώρα όμως που η Ελλάδα καταγράφει μία αξιοσημείωτη πρόοδο, αυτό δεν είναι κανόνας στην Ευρώπη. Αλλά οι αφίξεις στην Ελλάδα το 2022 αποτελούν μόλις το 5% των συνολικών αφίξεων της ΕΕ, όταν το 2015 αποτελούσαν άνω του 75%. Προχωρήσαμε σε 7 βασικές δράσεις Χάρη στις οποίες πετύχαμε όσα είχαμε σχεδιάσει και μας επέτρεψαν να βάλουμε τις βάσεις για βιώσιμο έλεγχο του μεταναστευτικού από την Ελλάδα.
ΠΡΩΤΟΝ, φυλάμε αποτελεσματικά τα σύνορά μας, τα οποία είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με χρηματοδότηση των Ταμείων Μετανάστευσης της Ε.Ε. που διαχειρίζεται Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου. Αποδείξαμε δε πως η προστασία των συνόρων είναι αυτή που αποτρέπει τις απώλειες ζωών. Και μπορεί να συνάδει με την τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
ΔΕΥΤΕΡΟ επιταχύναμε και ψηφιοποιούμε τις διαδικασίες έτσι ώστε να γίνεται ταχύτερα ο διαχωρισμός προσφύγων από οικονομικούς μετανάστες. Στέλνοντας σαφές μήνυμα στα κυκλώματα λαθροδιακινητών.
ΤΡΙΤΟ, κατασκευάσαμε σύγχρονες Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές. Ήδη λειτουργούν σε Σάμο, Κω, Λέρο και έπονται οι δομές σε Λέσβο και Χίο, παράλληλα με την επικείμενη αναβάθμιση του ΚΥΤ Φυλακίου στον Έβρο. Επιτρέποντας με ασφάλεια, την καταγραφή των αιτούντων, συμβάλλοντας σε αποτελεσματικές διαδικασίες. Προβλέποντας κλειστές δομές για όσους πρέπει να απελαθούν.
ΤΕΤΑΡΤΟ, προχωράμε σε απελάσεις όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Βελτιώνοντας την νομοθεσία, τις διαδικασίες, προχωράμε σε διμερείς συμφωνίες συνεργασίας σε επιστροφές, όπως αυτή με το Μπαγκλαντές.
ΠΕΜΠΤΟ, πιο αυστηρή νομοθεσία. Χαρακτηρίσαμε την Τουρκία ασφαλή χώρα, καθώς είναι ξεκάθαρη η υποχρέωση της Τουρκίας να παράσχει διεθνή προστασία.
ΕΚΤΟ, θέσαμε κανόνες στην δράση των ΜΚΟ, αλλά και αξιολογικά κριτήρια για την εγγραφή τους στο Μητρώο του Υπουργείου καθώς και των μελών του στο αντίστοιχο Μητρώο.
Και τέλος, έβδομο, έγινε ένας εξορθολογισμός των επιδομάτων και της παροχής στήριξης. Ώστε να μην λειτουργούν ως κίνητρο.
Το έργο μας περιλαμβάνει την στήριξη των τοπικών κοινωνιών, που βίωσαν έντονα της επιπτώσεις της κρίσης. Ενισχύσαμε 41 δήμους με 100 εκ. €, για αποζημιώσεις, τέλη και 134 έργα υποδομής άνω των 62 εκ. Μονιμοποιήσαμε τον μειωμένο ΦΠΑ στα νησιά που φιλοξενούν δομές, ενισχύσαμε μέσω του ΕΟΤ την τουριστική τους προβολή.
Δώσαμε έμφαση στη διαφάνεια. Με την κατάργηση της ειδικής νομοθεσίας ΣΥΡΙΖΑ περί αναθέσεων, με ανοικτούς διεθνείς διαγωνισμούς πλαίσιο, με συστηματική ενημέρωση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής. Με την ενεργοποίηση και ορθή λειτουργείας της Επιτροπής Παρακολούθησης, που συνεδριάζει σήμερα. Η έγκριση των ταμείων μετανάστευσης και εσωτερικών υποθέσεων περιόδου 2021 – 2027, προβλέπει δράσεις ύψους 2,1 δισ. € εκ των οποίων 1,4 δισ. € αφορούν στην προστασία των συνόρων.
Κυρίες & Κύριοι, Το μεταναστευτικό δεν τελειώνει. Και αποτελεί συγχρόνως πρόκληση και ανάγκη. Η χώρα μας εφαρμόζει μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική.
Έμφαση στη μετανάστευση με κανόνες, κριτήρια, σύμφωνες με τις δικές μας ανάγκες. Αλλά είμαστε σθεναρά απέναντι, στα κυκλώματα των λαθροδιακινητών και παράνομης μετανάστευσης.
Προχωράμε στην αλλαγή του Κώδικα Μετανάστευσης, για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε εργατικό δυναμικό, ειδικά για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και εξειδικευμένο προσωπικό υψηλής ειδίκευσης, όπως στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής.
Αλλά και επενδυτικό κοινό, που αναγνωρίζει τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με ήδη επιτυχημένα projects, όπως τη μεταφορά του software house της Deutsche Telekom από την Αγία Πετρούπολη και την Αττάλεια, στη Θεσσαλονίκη, όπου ήδη πλέον των 500 μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (πλέον των μελών των οικογενειών τους) έχουν ήδη μετακομίσει και εργάζονται στη συμπρωτεύουσα, ενώ η διαδικασία αδειοδότησης έγινε με fast track διαδικασίες για να μπορέσουμε να συναγωνιστούμε χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που επίσης τους διεκδικούσαν.
Παράλληλα, συνάπτουμε διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, με σκοπό αφενός τη στόχευση σε συγκεκριμένο κοινό από αυτές τις χώρες, αφετέρου την ενίσχυση των επιστροφών των πολιτών αυτών των χωρών που έχουν έρθει παράνομα στην Ελλάδα.
Ενώ θεσμοθετήσαμε ήδη μία καινοτόμα εποχική visa, για έως 9 μήνες το έτος, έως 5 έτη, χωρίς όμως να δίνουμε το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση και στη λήψη άδειας διαμονής επί μακρόν και ελληνικής ιθαγένειας. Στη μάχη, την ίδια στιγμή, για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο.
Τον Μάρτιο του 2021 συγκαλέσαμε στην Αθήνα, την πρωτοβουλία MED-5 μαζί με την Ιταλία, τη Μάλτα, την Κύπρο και την Ισπανία. Μια συνάντηση που πλέον έγινε θεσμός. Συντονισμένα, οι MED-5 ζητάμε μέτρα έμπρακτης και δεσμευτικής αλληλεγγύης, καθώς και τη δημιουργία Κοινού Ευρωπαϊκού Χώρου Προστασίας, που θα επιτρέπει την ελεύθερη μετακίνηση εντός ΕΕ των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, όπως έγινε και στην περίπτωση των εκτοπισμένων από την Ουκρανία.
Επίσης η Ελλάδα είναι συνιδρυτής στην πρωτοβουλία του Βίλνιους, μαζί με την Αυστρία, την Πολωνία και τη Λιθουανία. Στην συνδιάσκεψη του Ιανουαρίου 2022, 16 κράτη – μέλη της ΕΕ επιβεβαίωσαν τη σημασία της προστασίας των εξωτερικών συνόρων καθώς και την ανάγκη για δημιουργία τεχνητών εμποδίων στα σύνορα της ευρωπαϊκής ένωσης.
Τον επόμενο μήνα, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τη 2η Διάσκεψη, στην Αθήνα. Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτούνται δύσκολες αλλά και αποτελεσματικές αποφάσεις σε επίπεδο Ε.Ε.
Η Ελλάδα παραμένει σε εγρήγορση για το μέλλον. Η γεωγραφική θέση της Πατρίδας μας, σε συνδυασμό με τις εξωτερικές απειλές, δεν μας αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Η Ελλάδα είναι το σύνορο της Ευρώπης και έχουμε χρέος να το διαφυλάξουμε. Είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε πρόκληση που θα προκύψει στο Μεταναστευτικό. Έχουμε τις υποδομές, την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό και πάνω από όλα την αποφασιστικότητα. Σας ευχαριστώ.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του κ. Πάτροκλου Γεωργιάδη:
Κύριε Πρόεδρε της Κυβερνήσεως
Κύριοι Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί, Υφυπουργοί
Κυρία εκπρόσωπε της Ευρωπαϊκής Επιστροπής
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς
Αγαπητά στελέχη των φορέων του Συστήματος Διαχείρισης των ΤΑΜΕΥ
Αγαπητές φίλες και φίλοι
ΜΕ ικανοποίηση παρουσιάζουμε σήμερα τα 3 νέα ταμεία : τα Ταμεία Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της νέας Προγραμματικής Περιόδου τα οποία ξεκινούν ουσιαστικά από τον Ιανουάριο του 2023. Από αυτόν δηλαδή το μήνα
«Η Ασφάλεια μας ενώνει». Αυτή είναι η κεντρική ιδέα της πολιτικής μας τη νέα προγραμματική περίοδο. Ασφάλεια για τις τοπικές κοινωνίες της χώρας μας και φυσικά ασφάλεια για τους πρόσφυγες. Και αυτό σημαίνει απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και το Διεθνές Δίκαιο.
Προς αυτή την κατεύθυνση είναι και ο ορισμός του Υπευθύνου Προστασίας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο Υπουργείο μας ο οποίος θα λειτουργεί σε συνεργασία με την Ειδική Επιτροπή για τη Συμμόρφωση με τα Θεμελιώδη Δικαιώματα που συστάθηκε πρόσφατα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αντικείμενό του θα αποτελεί η παρακολούθηση των διαδικασιών και της εφαρμογής της εθνικής, ενωσιακής και διεθνούς νομοθεσίας στους τομείς της προστασίας των συνόρων, της υποδοχής και της χορήγησης διεθνούς προστασίας. Ειδικά μάλιστα σε σχέση με τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα
Τα 3 Ταμεία λοιπόν, τα οποία αντιμετωπίζονται ενιαία τόσο στην χώρα μας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη αφορούν στην αντιμετώπιση εν γένει του Μεταναστευτικού ζητήματος, την Εσωτερική Ασφάλεια και την ελεύθερη διακίνηση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα ταμεία αυτά λειτουργούν μεταξύ τους συμπληρωματικά καθώς αντιμετωπίζουν διαφορετικές πτυχές του ίδιου ζητήματος με ενιαία στρατηγική και στόχευση.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονίσουμε πως σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως 15/10/2022, η απορρόφηση ανά Εθνικό Πρόγραμμα /Ταμείο υπολογίζεται ως εξής:
για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης: 87%
για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας – Ασφάλεια: 76,2%
για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας – Σύνορα: 70,8%
Με βάση τις προβλέψεις πληρωμών έως και 31/12/2023 η απορρόφηση εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 99%.
Για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027 τα Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων θα αποτελούνται από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ / AMIF – Asylum, Migration and Integration Fund), το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΜΔΣΘ / BMVI – Border Management and Visa Instrument) και το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ / ISF – Internal Security Fund).
Το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης, έχει ως βασικό του στόχο
να συμβάλλει στην αποδοτική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στην υλοποίηση, ενίσχυση και ανάπτυξη μιας κοινής πολιτικής για το άσυλο και μιας κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, σύμφωνα με το συναφές κεκτημένο της ΕυρωπαΊκής Ένωσης.
Το Μέσο Χρηματοδοτικής Στήριξης για τη Διαχείριση των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων, έχει ως βασικό του στόχο
Την ισχυρή, αποτελεσματική και ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου εσωτερικής ασφάλειας, τη διευκόλυνση της νόμιμης διέλευσης των συνόρων, την αποτροπή και τον εντοπισμό της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος και την κοινή πολιτική θεωρήσεων για τη διευκόλυνση των νόμιμων ταξιδιών.
Το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, έχει ως βασικό του στόχο
την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της ριζοσπαστικοποίησης, του κυβερνοεγκλήματος, την παροχή βοήθειας και την προστασία θυμάτων εγκληματικών πράξεων.
Από τις 15 Ιουλίου 2021 οπότε και θεσπίστηκαν οι Ειδικοί Κανονισμοί των τριών ταμείων, το γραφείο του Υπουργού και ο ίδιος ο κ. Μηταράκης προσωπικά και η Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής μέσω της Διαχειριστικής Αρχής, ήταν σε συνεχή διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα κείμενα των ταμείων. Η τελική έγκριση η οποία επήλθε τον Νοέμβριο 2022 δικαίωσε την διαπραγματευτική ομάδα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στην πορεία δεν θα χρειαστεί επιπλέον χρηματοδότηση.
Και αυτό γιατί η χώρα μας έχει θέσει ως βασική προτεραιότητα του Ταμείου αυτού την πλήρη τήρηση του Ευρωπαϊκού κεκτημένου και τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για όλους τους πολίτες τρίτων χωρών. Τόσο εκείνων που περνούν παράνομα τα σύνορά μας όσο εκείνων που το κάνουν νόμιμα.
Η στρατηγική αυτή επιλογή ουσιαστικά μεταφράζεται σε παροχή ποιοτικών συνθηκών υποδοχής, δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου, νομική συνδρομή και εκπροσώπηση στον β βαθμό, ενημέρωση για τα δικαιώματα όσων βρίσκονται στη διαδικασία ασύλου, αυτοματοποιημένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες για όλους, γρήγορες και δίκαιες διαδικασίες για τη νόμιμη μετανάστευση και αποτελεσματική κοινωνική ένταξη. Ειδική μέριμνα έχει γίνει για τις ευάλωτες ομάδες με έμφαση στα ασυνόδευτα ανήλικα. Επιπλέον, σε όσους πολίτες τρίτων χωρών τελεσιδίκως δεν έχουν τα χαρακτηριστικά του δικαιούχου διεθνούς προστασίας, η χώρα μας διασφαλίζει αξιοπρεπείς συνθήκες επιστροφής και επανεισδοχής ενώ δίνονται ισχυρά κίνητρα σε όσους αποφασίσουν να επιστρέψουν οικειοθελώς.
Ως προς το BMVI, η χώρα μας αύξησε τον προϋπολογισμό με το 3 % που μεταφέρθηκε από το ΕΣΠΑ σε αυτό. Επενδύουμε στρατηγικά στην ανεύρεση επιπλέον πόρων από το θεματικό μέσο, παρά τα 1,4 δις που έχει ως προϋπολογισμό.
Με βασική στόχευση την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την αποτροπή των παράνομων διελεύσεων στα σύνορα και την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος το ταμείο αυτό:
Έχει σχεδιαστεί με σκοπό να βελτιώσει τα σημεία συνοριακού ελέγχου, να διασφαλίσει καλύτερη εφαρμογή του EUROSUR, να ενισχύσει τις επιχειρήσεις επιτήρησης, να βελτιώσει τη συνεργασία με τον FRONTEX, να προωθήσει δράσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης σχετικά με τα Θεμελιώδη Δικαιώματα, να αποτρέψει τις μη εξουσιοδοτημένες εισόδους, να ενισχύσει την κοινή πολιτική θεωρήσεων, να αναπτύξει το Σύστημα Πληροφοριών Θεωρήσεων (VIS) σε πλήρη διαλειτουργικότητα με άλλα συστήματα πληροφορικής, να εκσυγχρονίσει τις προξενικές αρχές, να ψηφιοποιήσει τη διαδικασία έκδοσης θεωρήσεων και να αυξήσει την προξενική κάλυψη. Φιλόδοξο αλλά εφικτό.
Τέλος, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, θωρακίζει και διασφαλίζει την Εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής Εσωτερικής Ασφάλειας 2021-2025, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ των Αρχών Επιβολής του Νόμου της ΕΕ και των κρατών μελών, βελτιώνει το δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών για τα ναρκωτικά μέσω της EUROPOL, δημιουργεί δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών και συνεργασίας, βελτιώνει την ικανότητα διερεύνησης και καταπολέμησης του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, κυρίως στο Deep και Dark Web και παρέχει υποστήριξη σε θύματα trafficking.
Με τα τρία ταμεία που αναφέραμε η χώρα μας θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του Μεταναστευτικού ζητήματος και της Εσωτερικής ασφάλειας. Με την έγκρισή τους καλύπτουμε ήδη το 30 % των συνολικών μας αναγκών μέχρι το 2029. Παράλληλα, στοχεύουμε στην εύρεση νέων πόρων μέσω προτάσεων για Ειδικές Δράσεις από το Θεματικό Μέσο των ταμείων, μέσω της έγκρισης έκτακτων επιχορηγήσεων και φυσικά μέσω της ανεύρεσης πόρων από άλλα ταμεία.
Στο σημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε πετύχαμε αύξηση της κοινοτικής χρηματοδότησης των Εθνικών Προγραμμάτων κατά ακόμα έξι περίπου εκατομμύρια ευρώ μέσω του Θεματικού Μέσου των Ταμείων. Πιο συγκεκριμένα έχουν εγκριθεί 6 προτάσεις για ειδικές δράσεις που υποβάλλαμε με κυριότερες : Την δράση προστασίας θυμάτων trafficking (PROCAP) στην πρόκληση του AMIF, την δράση (REACTION) για την χρησιμοποίηση μέσων τεχνητής νοημοσύνης για την φύλαξη των συνόρων και της πρότασης (ECAI) για την ενδυνάμωση της Ελληνικής Αστυνομίας στην πρόσκληση του BMVI.
Σήμερα ξεκινάμε και επίσημα τη νέα προγραμματική περίοδο. Έχει ήδη φυσικά πραγματοποιηθεί η πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων των Δεκέμβριο του 2022 όπου και υπήρξε η 1The εξειδίκευση Εθνικών Προγραμμάτων της νέας προγραμματικής περιόδου. Εκεί εξειδικεύθηκαν 10 Δράσεις ως προς το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης συνολικού π/υ 247.101.333,92 €, εξειδικεύθηκαν 5 Δράσεις ως προς το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων συνολικού π/υ 135.402.157,20€ και 1 Δράση ως προς το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας συνολικού π/υ 2.492.969,63€. Σήμερα αμέσως μετά θα πραγματοποιηθεί εδώ στον χώρο αυτό και η δεύτερη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης ούτως ώστε να προχωρήσουμε άμεσα και στη δεύτερη εξειδίκευση των προγραμμάτων.
Όπως λοιπόν γίνεται εύκολα αντιληπτό, η Διαχειριστική Αρχή (ΕΥΣΥΔ-ΜΕΥ), ο ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης (ΥΔΕΑΠ), η Αρχή Ελέγχου (ΕΔΕΛ), η Αρχή Πιστοποίησης και όλοι οι φορείς Υλοποίησης έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις την περίοδο αυτή. ‘Όλοι μαζί και πάλι θα φέρουμε αυτό το δύσκολο έργο εις πέρας.
Καλή Αρχή σε όλους!
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
