Με επιτυχία διοργανώθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2025, στην Αθήνα, το ετήσιο Εθνικό Συνέδριο του EMN Ελλάδας, με κεντρικό θέμα την «Ευρωπαϊκή Πολιτική Επιστροφών: προκλήσεις και προοπτικές». Το Συνέδριο διοργανώθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Δράσεων του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης / European Migration Network (EMN) 2023-2025, από τη Διεύθυνση Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Συνεργασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ως το Εθνικό Σημείο Επαφής για το ΕΜΝ.
Τις εργασίες του Συνεδρίου παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι των φορέων υλοποίησης του ΕΜΝ σε άλλα ΚΜ ΕΕ (Βέλγιο, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Πολωνία, Λιθουανία), Πρεσβειών των ΚΜ ΕΕ στη χώρα μας, της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες – Γραφείο Ελλάδας, της ΕΕΔΑ, εκπρόσωποι συναρμόδιων Υπουργείων και του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξε η κα Α. Γραμματικοπούλου, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Συνεργασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, εστιάζοντας στην κρισιμότητα του κεντρικού θέματος του Συνεδρίου για τη χώρα μας και τα λοιπά ΚΜ ΕΕ, καθώς και στην αποστολή και τη λειτουργία του EMN για την παροχή αξιόπιστης πληροφόρησης για τη μετανάστευση και το άσυλο προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τις αρμόδιες αρχές των ΚΜ της ΕΕ και το ευρύ κοινό.
Τον Κεντρικό Χαιρετισμό απηύθυνε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κος Θάνος Πλεύρης, ο οποίος καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στο εθνικό Συνέδριο και επεσήμανε το αυξημένο ενδιαφέρον για το θέμα των επιστροφών, που αναγνωρίζεται πλέον ευρέως ως ζήτημα καθοριστικής σημασίας για την αξιοπιστία των συστημάτων ασύλου και μετανάστευσης. Στην ομιλία του, ο Υπουργός συνόψισε τα σύγχρονα διλήμματα στον τομέα της παροχής διεθνούς προστασίας και τις προοπτικές για το μέλλον και τόνισε ότι στόχος παραμένει η μείωση των παράνομων ροών, η αύξηση των επιστροφών και η δικαιοσύνη στην απόδοση ασύλου.
Ακολούθησε ομιλία του Ταξίαρχου κ. Βασίλειου Παπακώστα, Γενικού Διευθυντή Διαχείρισης Συνόρων και Μετανάστευσης της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία επικεντρώθηκε στα βασικά θέματα της επιχειρησιακής υλοποίησης των επιστροφών και στα πληροφοριακά συστήματα μεγάλης κλίμακας που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των ροών.
Οι ομιλητές στο πρώτο πάνελ συζήτησης προσέγγισαν το ζήτημα των προκλήσεων του ευρωπαϊκού συστήματος επιστροφών. Υπό το συντονισμό της κας Μ. Τζωρτζάκη, Προϊσταμένης του Τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Συνεργασίας, οι συμμετέχοντες στο πάνελ, κα Β. Σαράντη, Εμπειρογνώμων-Σύμβουλος Α’ της Γ4 Διεύθυνσης Δικαιοσύνης, Εσωτερικών Υποθέσεων, Μετανάστευσης και Schengen του Υπουργείου Εξωτερικών, κα Φ. Φύκατα, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Επιστροφών και Ανακλήσεων, Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, κος Γ. Μπούτσελης, Ειδικός Επιστήμονας Συνηγόρου του Πολίτη και κα Μ. Γαβουχίδου, Ανώτερος Αξιωματικός Σύνδεσμος Frontex σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρο, συζήτησαν για τις προκλήσεις στη συνεργασία με τις τρίτες χώρες στη διαδικασία των επιστροφών αλλά και στις επιχειρησιακές δυσκολίες υλοποίησής τους.
Η κα. Φ. Φύκατα, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Επιστροφών και Ανακλήσεων, Υπηρεσίας Ασύλου, μετέφερε επίσης στους συμμετέχοντες την παρέμβαση του κ. Μ. Καλέα, Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία επικεντρώθηκε στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των επιστροφών που αναμένεται να επιφέρει ο πρόσφατος νόμος 5226/2025, αλλά και ο υπό διαπραγμάτευση Ευρωπαϊκός Κανονισμός Επιστροφών, καθώς και στην ανάγκη για ένα δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα ασύλου.
Υπό το συντονισμό της κας Ε. Μαρκοζάνη, Στελέχους του Τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Συνεργασίας, το δεύτερο πάνελ συζήτησης εστίασε στις μελλοντικές προοπτικές του ευρωπαϊκού συστήματος επιστροφών, όπως φαίνεται να διαμορφώνεται σύμφωνα με το νέο Κανονισμό της ΕΕ για τις επιστροφές , αλλά και τις συναφείς συζητήσεις για καινοτόμες λύσεις και προσεγγίσεις. Τις θέσεις, τους προβληματισμούς και τις προσδοκίες τους ως προς τα ανωτέρω θέματα ανέπτυξαν οι συμμετέχοντες στο πάνελ, κα. Τ. Παπαδοπούλου, Νομικός Σύμβουλος A’ της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας / Τμήμα Δικαίου ΕΕ του Υπουργείου Εξωτερικών, κος Κ. Σπήλιος Αστυνόμος Α΄, Προϊστάμενος Τμήματος Διαχείρισης Εγκαταστάσεων Κράτησης και Επιστροφών της Διεύθυνσης Διαχείρισης Μετανάστευσης του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας και κα. Κ. Στεφανάκη, Υπεύθυνη Τομέα Προστασίας Προσφύγων της Αντιπροσωπείας της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Τις εργασίες του Συνεδρίου έκλεισε η κα Α. Γραμματικοπούλου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής και Διεθνούς Συνεργασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, συνοψίζοντας τα κυριότερα συμπεράσματα από τις συζητήσεις που έλαβαν χώρα, οι οποίες επιβεβαίωσαν την κρισιμότητα του θέματος του Συνεδρίου και ανέδειξαν τις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα των επιστροφών.
