Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, φιλοξενήθηκε το πρωί στον «Παραπολιτικά 90,1» και την εκπομπή «Μπρα ντε φερ», με τον Δημήτρη Τάκη και τη Χριστίνα Κοραή.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης αναφέρθηκε:
Στην εκλογή Τραμπ σε σχέση με το μεταναστευτικό: Ασφαλώς, κάτι λένε όλα αυτά. Και ξέρουμε ότι το μεταναστευτικό, ή μάλλον η παράνομη μετανάστευση, γιατί κανείς δεν νομίζω να έχει πρόβλημα με τη νόμιμη μετανάστευση, δηλαδή αυτή που γίνεται με νόμιμο τρόπο και ανταποκρίνεται σε ανάγκες οικονομίας, ας πούμε για εργατικά χέρια. Είναι άλλο κεφάλαιο αυτό και μακάρι, στην ατζέντα του κάθε αρμόδιου Υπουργείου, να αφιερωνόταν περισσότερος χρόνος στην οργάνωση της νόμιμης μετανάστευσης από τον χρόνο που καταναλώνονται για τον έλεγχο της παράνομης, γιατί κακά τα ψέματα και στην Ευρώπη οι περισσότεροι ομόλογοί μου, έχω συζητήσει με αρκετούς από αυτούς, είναι σε φάση διαχείρισης έκτακτων κρίσεων λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών ροών από παντού. Αυτή είναι και η δική μας μοίρα εδώ και προσπαθούμε να ελέγξουμε το σύστημα, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουμε το ήδη υπάρχων τις ήδη υπάρχουσες υποδομές, ώστε να ελεγχθεί η παράνομη μετανάστευση, παρά το ότι αυτό είναι αρκετά δύσκολο δεδομένων όλων αυτών των γεωπολιτικών εκρήξεων που συμβαίνουν ολόγυρά μας, η προσπάθεια όμως πρέπει να συνεχιστεί.
Στην αύξηση των ροών: Τα νούμερα είναι περίπου σταθερά. Οι ροές είναι αυξημένες. Άρχισαν να αυξάνονται από το τέλος του 2023 κι από τότε αυξάνονται σταθερά. Η εκτίμηση είναι ότι μέχρι το τέλος του χρόνου, θα έχουν εισέλθει παρανόμως στο ελληνικό έδαφος περί τις 50.000. Αυτή τη στιγμή τα νούμερα είναι γύρω στις 40 και είμαστε στο Νοέμβριο. Μιλάμε για το 2024, έναντι 38.000 αν δεν απατώμαι, το 2023. Επομένως έχουμε μία αύξηση. Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό το δείχνει οι αριθμοί. Από κει και πέρα, το ότι εισέρχεται αυτός ο αριθμός στη χώρα δεν σημαίνει και ότι παραμένει αυτός ο αριθμός στη χώρα. Αυτή τη στιγμή, καταγεγραμμένοι στις δομές είναι περί τους μισούς. Δηλαδή γύρω στις 24-25.000. Οι άλλοι, εφόσον έχει κριθεί θετικά η αίτηση ασύλου που κατά πάγια τακτική, υποβάλλουν, παίρνουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα για να ταξιδέψουνε προς την Ευρώπη, προς τις ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως Γερμανία. Η στροφή της Γερμανίας, λόγω εγχωρίων πολιτικών προβλημάτων, προς μία πιο αυστηρή πολιτική, προς έλεγχο συνόρων, προς ενδεχομένως αλλαγές στην πολιτική επιστροφών, ήταν αναμενόμενη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό θα πλήξει την Ελλάδα με ένα κύμα μαζικών επιστροφών. Αυτό το ξεκαθαρίσαμε στις συνομιλίες με την γερμανική πλευρά. Αντιθέτως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προβλέπω ότι θα ξεκινήσει, αν δεν έχει ήδη ξεκινήσει, μία συζήτηση για επιστροφές σε τρίτες χώρες και χώρες προέλευσης γιατί πολύ απλά, δεν μπορεί να αντέξει η Ευρώπη, τα κοινωνικά συστήματα των χωρών μελών, ένα τέτοιο μεγάλο αριθμό παράτυπης, αν κι εγώ προτιμώ να την αποκαλώ παράνομη, γιατί συνδέεται και με τις εγκληματικές δραστηριότητες των διακινητών που είναι εντελώς παράνομη δραστηριότητα, για την παράνομη μετανάστευση. Η Ελλάδα, ως χώρα στο εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει υποστεί μεγάλες πιέσεις και υφίσταται και αυτή τη στιγμή που μιλάμε.
Στη διαδικασία απόδοσης ασύλου: Όταν κάποιος εισέρχεται παράνομα στο έδαφος της Ελλάδας, συλλαμβάνεται από τις αρμόδιες Αρχές. Αστυνομία και Λιμενικό, όταν αυτό συμβαίνει στη θάλασσα. Όταν συλλαμβάνεσαι, κρατείσαι μέχρι να προωθηθείς στις δομές για τις οποίες είναι αρμόδιες το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Δηλαδή στα κέντρα υποδοχής και καταγραφής στη μεθόριο, στα νησιά και στον Έβρο και στις δομές στην ηπειρωτική χώρα από κει και πέρα. Όταν κρατήστε πρέπει να να καταγραφείς. Στα κλειστά κέντρα υποδοχής γίνεται η καταγραφή όλων αυτών των εισερχομένων, με τη λήψη βιομετρικών δεδομένων και την απόσπαση από αυτούς κάποιων προσωπικών στοιχείων. Εκεί λένε λοιπόν ότι έρχομαι από την εμπόλεμη τάδε χώρα και θέλω να αποκτήσω το status του πρόσφυγα. Δεν υπάρχει τρόπος επαλήθευσης. Από κει και πέρα όμως, η υπηρεσία ασύλου, που αναλαμβάνει να κρίνει αυτές τις αιτήσεις όλες αποφαίνεται θετικά ή αρνητικά εάν δικαιούται με βάση τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί, κάποιος το άσυλο και επομένως το status του πρόσφυγα αν απαντήσει θετικά, παίρνει ταξιδιωτικά έγγραφα για να φύγει και να πάει να βρει την οικογένεια του που είναι σε μία χώρα της Ευρώπης, στη Γερμανία για παράδειγμα. Όσοι δεν έχουν κριθεί είτε περιμένουν έγκλειστοι, εξού και αυτοί που διαμαρτύρονταν κατά την επίσκεψη Σταϊνμάιερ, του Γερμανού Προέδρου στη Μαλακάσα την προηγούμενη βδομάδα, κι έγινε ντόρος πολύς για αυτό, στην ουσία αυτό που αποδείχθηκε είναι ότι η Ελλάδα δεν τους προωθεί χωρίς καμία διαδικασία προς την Ευρώπη, αλλά τους κρατεί σε κλειστό χώρο μέχρι να διεκπεραιωθεί αυτή η διαδικασία καταγραφής και βέβαια είναι και η απόδειξη της πίεσης που υφίσταται η χώρα και από τη βόρεια Αφρική, αφού οι περισσότεροι από τους διαμαρτυρόμενους ήταν νεαροί Αιγύπτιοι που θέλαν ταξιδιωτικά έγγραφα για να φύγουν και αυτό διεμήνυαν εν χορό προς τον Γερμανό Πρόεδρο. Επομένως αποδείχτηκαν κάποια πράγματα και έβγαλε και τα δικά του συμπεράσματα ο Γερμανός Πρόεδρος και είμαι σίγουρος ότι σκέφεται πραγματικά αν η Ελλάδα αξίζει να υποστεί και πίεση από τα δυτικά της μαζί με αυτή που υφίσταται από τα ανατολικά της και τα νότια δηλαδή, τους διαδρόμους των εισερχομένων.
Στη στάση της Τουρκίας και τις επιστροφές: Το θέμα με την Τουρκία είναι να διαπραγματευτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί της, όχι η Ελλάδα διμερώς, δεν είναι δική μας δουλειά να το κάνουμε αυτό, αλλά θα συζητήσουμε με τους γείτονές πάνω στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, να διαπραγματευτεί, να εφαρμόσει τη συμφωνία που ισχύει από το 2016, δια της οποίας πρέπει να γίνουν και επιστροφές στην Τουρκία. Αυτό είναι θέμα το οποίο εκτιμώ ότι θα εξελιχθεί το επόμενο διάστημα. Για τις άλλες χώρες, τις χώρες προέλευσης Αφγανιστάν για παράδειγμα, ας πούμε, θα πρέπει πάλι να γίνει μια διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αρχίσουν να δέχονται επιστροφές. Το πρόβλημα με αυτές τις χώρες είναι η συμμόρφωση, δεν συμμόρφνται. Δηλαδή, σου λέει η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχω μαζέψει 100 και του στέλνω πίσω και το αυγαζάνο απαντάει και λέει, δεν τους παίρνω. Δεν μπορείς να τους εξαναγκάσεις αλλά μέσα από μία διαπραγμάτευση μπορείς να πετύχεις μία συμφωνία για επιστροφές. Έχει γίνει στο παρελθόν, το έχει κάνει και η Γερμανία. Η Γερμανία πρόσφατα επέστρεψε στο Αφγανιστάν με κάποιες αεροπορικές πτήσεις, 28 καταδικασθέντες ποινικούς και νομίζω ότι οι καταδικασθέντες ποινικοί είναι ένα σημείο αφετηρίας αυτής της συζήτησης. Κάποιος ο οποίος έχει παραβιάσει τον ποινικό κώδικα και έχει διαπράξει σοβαρά εγκλήματα για τα οποία έχει καταδικαστεί, νομίζω ότι αποτελεί μια πρώτη ύλη για να αρχίσουμε να συζητάμε.
Στον σχεδιασμό προσωρινών χώρων φύλαξης σε Κρήτη και Ρόδο: Επειδή έχει γίνει πολύς λόγος, να επαναλάβω για ακόμη μία φορά ότι δεν σχεδιάζουμε νέες δομές σε Κρήτη και Ρόδο. Οι δομές γενικά έχουν ένα στοιχείο, θα έλεγα, πιο παρατεταμένης διαμονής με τις υπηρεσίες καταγραφής και τα λοιπά και τα λοιπά. Στην Κρήτη και στη Ρόδο δεν υπάρχουν δομές και έχω ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να γίνουν δομές. Αυτό που σχεδιάζομαι όμως προκειμένου να αποφευχθούν εικόνες, όπως αυτές που εκτυλίχθηκαν στη Ρόδο πριν από λίγες μέρες, πριν από την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, είναι να υλοποιήσουμε προσωρινούς χώρους φύλαξης ή κράτησης, αν θέλετε, για όλους αυτούς που εισέρχονται και που αν δεν φυλάσσονται συντεταγμένα και ελεγχόμενα σε έναν συγκεκριμένο χώρο, θα κυκλοφορούν ανεξέλεγκτοι, όπως έγινε. μέχρι να τους μεταφέρει η αστυνομία με όρους μεταγωγής προς την ενδοχώρα σε κάποια άλλη δομή, όπως και έγινε. Ανάλογα με την ένταση των ροών, σχεδιάζουμε τη δημιουργία αυτών των χωρών φύλαξης σε Ρόδο και Κρήτη. Αναφορικά με την Κρήτη, προς το παρόν, η ένταση των ροών είναι αυξημένη σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αλλά ακόμα κρατάμε μικρό καλάθι. Πρέπει όμως να σχεδιάζουμε και πρέπει να προετοιμαζόμαστε. Η Ρόδος το έχει νομίζω πιο άμεση ανάγκη και για αυτό εξετάζουμε αυτή τη στιγμή τις εναλλακτικές μας. Φυσικά μέχρι να αποφασίσουμε θα έχουμε κάνει κι αυτή τη συζήτηση με τους εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό χωρίς συζήτηση, αλλά θεωρώ ότι είναι κάτι το οποίο η ίδια η τοπική κοινωνία θα πρέπει τώρα να το επιθυμεί γιατί αλλιώς θα έχουμε τις κακές εικόνες που είδαμε. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι από το καλοκαίρι έχουν γίνει επισκέψεις παραγόντων του Υπουργείου στο νησί για συζήτηση πάνω σε αυτά που σχεδιάζαμε, χωρίς να υπάρχει, να το πω έτσι, καμία πρόοδος. Ίσως τώρα οι εξελίξεις επιβάλλουν το να υπάρξει πρόοδος σε αυτό το κομμάτι συγκεκριμένα. Και το ξεκαθαρίζω άλλη μία φορά: δεν πρόκειται για δομή hotspοt, κέντρο υποδοχής δηλαδή και ταυτοποίησης, αλλά για έναν προσωρινό χώρο φύλαξης ή κράτησης όλων αυτών.
Στο αν οι εξελίξεις στις ΗΠΑ μπορούν να κάνουν την ελληνική πολιτική για το μεταναστευτικό πιο σκληρό το επόμενο διάστημα: Εκτιμώ ότι θα υπάρξει μια αυστηροποίηση σε κάποιους όρους της μεταναστευτικής πολιτικής. Βέβαια, όλο αυτό πρέπει να γίνει στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής διαβούλευσης και απόφασης, όχι ο καθένας μόνος του να αποφασίζει και να ρίχνει το μπαλάκι στον συνορεύοντα ή στον επόμενο που είναι στο εξωτερικό όριο. Όχι τέτοια. Εκτιμώ όμως ότι θα έχουμε μία αυστηροποίηση των διατάξεων, ιδίως όσον αφορά τις επιστροφές για αυτούς που δεν δικαιούνται άδεια διαμονής, κάποιες διατάξεις για την παροχή του ασύλου και επίσης όλο αυτό πρέπει να γίνει στη βάση του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη μετανάστευση. Αυστηροποίηση όσων αφορά αυτά που σας είπα: την προστασία των συνόρων ασφαλώς αλλά και με όρους ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Πολύ αφηρημένη έννοια, αλλά η αλληλεγγύη στην πράξη σημαίνει ότι δεν αφήνουμε την Ελλάδα να υποστεί όλη την πίεση, αλλά επιμερίζεται η πίεση και βοηθούνται και οι χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν στο εξωτερικό σύνορο την πίεση αυτή.
