Συνέντευξη στο «Πρώτο Πρόγραμμα» και τον δημοσιογράφο, Θάνο Σιαφάκα, παραχώρησε το πρωί της Τρίτης ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος.
Αναφερόμενος συνολικά στο ζήτημα της μετανάστευσης, εστίασε στις ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν, «για ένα πρόβλημα που δεν θα εκλείψει», τονίζοντας ότι «δεν είναι μόνο η παράνομη μετανάστευση. Παράλληλα σε ειδικούς οικονομικούς κλάδους, όπως οι κατασκευές ή η πρωτογενής παραγωγή, ζητείται εξειδικευμένο προσωπικό από χώρες που διαθέτουν επάρκεια σε εργατικό δυναμικό προκειμένου να εργαστούν και να συνεισφέρουν στην ελληνική οικονομία. Αυτή είναι η νόμιμη μετανάστευση. Αν οργανώσουμε σωστά τη νόμιμη μετανάστευση, η χώρα θα έχει όφελος ως προς την απόδοση της οικονομίας της. Αν καταπιανόμαστε με την παράνομη μετανάστευση θα προσπαθούμε να αποτρέψουμε την παραβίαση των συνόρων μας που είναι και τα ευρωπαϊκά σύνορα. Αυτές τις ισορροπίες πρέπει να τηρήσουμε, αλλά να ξέρουμε ότι το πρόβλημα δυστυχώς δεν θα εκλείψει, επειδή εμάς δεν μας αρέσει, απλά θα πρέπει να το διαχειριστούμε και να το διαχειριστούμε με όρους οργανωμένους έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις ζημιές και να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη. Αυτή για μένα πρέπει να είναι μια συνολική θεώρηση για μία χώρα η οποία λόγω της γεωγραφικής της μοίρας θα δεχθεί, δέχεται και θα συνεχίσει να δέχεται πιέσεις μεταναστευτικών ροών, νόμιμων ή παράνομων στο μέλλον».
Ο κ. Παναγιωτόπουλος, μίλησε και για την εικόνα των μεταναστευτικών ροών τη δεδομένη χρονική στιγμή: «Οι ροές ασφαλώς και υπάρχουν και σε μερικά σημεία εμφανίζονται αυξημένες και νομίζω ότι αυτό είναι λίγο – πολύ φυσιολογικό. Δεν έχουμε μια αφύσικη έξαρση ή αύξηση των μεταναστευτικών ροών. Θεωρώ ότι πάντα τους καλοκαιρινούς μήνες ήταν πιο εύκολο να διέρχονται, να διασχίζουν τη μικρή απόσταση από τα μικρασιατικά παράλια μέχρι τα νησιά στον νοτιοανατολικό μας άξονα και οι διακινητές με την πραμάτεια τους, αν μου επιτρέψετε αυτή την ρεαλιστική πλην όμως, έκφραση, δηλαδή τους ανθρώπους τους οποίους εκμεταλλεύονται και τους μεταφέρουν στα νησιά μας και από εκεί στην ενδοχώρα. Ενώ το μέτωπο των χερσαίων συνόρων αλλά και των βορειοανατολικών μας νησιών είναι αρκετά υπό έλεγχο, εκεί είναι μειωμένες οι ροές, η έξαρση εμφανίζεται από τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου, πέριξ της Ρόδου δηλαδή. Αυτό ίσως έχει να κάνει με το ότι εκεί οι διακινητές βρίσκουν την ευκαιρία να αναπτύξουν περισσότερη δραστηριότητα και νομίζω ότι αυτό είναι το μέτωπο το οποίο πρέπει να ελέγξουμε. Υπάρχουν σταδιακά, αλλά με αργούς ρυθμούς και κάποιες αφίξεις από νότια, από τις Αφρικανικές ακτές δηλαδή, αλλά επειδή το ταξίδι αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο επικίνδυνο δεν εμφανίζουν αυτή τη στιγμή συχνότητα. Η έξαρση είναι στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, στα νησιά πέριξ της Ρόδου. Αυτό είναι το μέτωπο στο οποίο πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας, όλες οι αρμόδιες αρχές. Όπως καταλαβαίνετε, όλα ξεκινάνε από την παρουσία του Λιμενικού στο πεδίο κι εμείς ενημερωνόμαστε από τις αρμόδιες Αρχές για τις κινήσεις αυτές. Γενικά αν κοιτάξουμε συνολικά τον χάρτη και το πρόβλημα, εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το θέμα στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Εστία», η οποία αναφέρει ότι «60.000 μετανάστες πέρασαν αθόρυβα τα σύνορα», ο κ. Παναγιωτόπουλος είπε: «Ένα μεγάλο κομμάτι του Τύπου έχει εστιάσει πάνω στο μεταναστευτικό και στα νούμερα. Δεν αποκλείω να είναι αυτό το νούμερο, αλλά πάντα χρειάζεται μία επιβεβαίωση. Σύμφωνα με τα δικά μας στοιχεία πάντως, αυτή τη στιγμή διαμένοντες στις δομές είναι γύρω στους 18.000. Το ότι περνάνε πολλοί τα σύνορα και κάποια στιγμή, σε σύντομο χρονικό διάσημα, φεύγουν και από την Ελλάδα και συνεχίζουν το ταξίδι τους γιατί προορισμός όλων αυτών δεν είναι η Ελλάδα αυτή καθεαυτή, η Ελλάδα είναι μια στάση στο ταξίδι τους, ο απώτερος προορισμός είναι κάποια χώρα της Ευρώπης, Σκανδιναβικές χώρες, Γερμανία. Αυτό για μένα δείχνει απλά την ένταση του προβλήματος. Είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε μας αρέσει είτε όχι είναι ένα πρόβλημα το οποίο λόγω των συνθηκών, όπως αυτές εξελίσσονται γεωπολιτικά, κλιματικά, πρόκειται να ενταθεί. Για μένα το μεταναστευτικό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα για τον Δυτικό κόσμο στη νέα εποχή, εξίσου ζωτικής σημασίας όπως οι γεωπολιτικές αναταραχές, οι ενεργειακές αστάθειες, η κλιματική κρίση. Το δεδομένο είναι ότι η Ελλάδα λόγω της γεωγραφικής της μοίρας, θα είναι ενδιάμεση στάση αυτών των εκατομμυρίων ανθρώπων που φεύγουν από ένα μέρος επειδή απλά η ζωή είναι ανυπόφορη εκεί και με την ελπίδα ή την προπαγάνδα ή τη συνδρομή κάποιων οργανωμένων που κερδοσκοπούν από αυτό επιχειρούν να φτάσουν σε ένα άλλο μέρος. Αυτό θα πρέπει να το διαχειριστούμε.
Όπως τόνισε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, «συνεχές κυνηγητό των αρχών με τους διακινητές δεν υπάρχει μόνο στον Έβρο, υπάρχει σε όλο το μήκος και το πλάτος των συνόρων μας γιατί αυτό σημαίνει αποτροπή και προσπάθεια καταπολέμησης παράνομης μετανάστευσης μέσω καταπολέμησης του κυκλώματος διακινητών που αναπτύσσεται παντού στο πεδίο. Δεν είναι αυτό το αφύσικο, αντιθέτως θα έλεγα ότι αυτό είναι το φυσιολογικό να κάνουν οι αρχές που προστατεύουν τα ελληνικά και τα ευρωπαϊκά σύνορα. Φυσικά είναι καθημερινότητα και θα παραμείνει καθημερινότητα όσο υφίσταται το πρόβλημα. Αυτή είναι η δουλειά τους και πρέπει να χαιρόμαστε που υπάρχουν Αρχές που είναι στο πεδίο, στα σύνορά μας, χερσαία, θαλάσσια, αφοσιωμένες στο να κάνουν τη δουλειά τους και ή δυνατών να τους διευκολύνουμε να κάνουν τη δουλειά τους μέσα στα όρια βέβαια.
Σχολιάζοντας τον αριθμό των περίπου 3.000 διακινητών που έχει συλλάβει το Λιμενικό Σώμα, ο κ. Παναγιωτόπουλος σημείωσε ότι «ο οποιοσδήποτε χειρίζεται ένα πλωτό μέσο προκειμένου να επιβιβαστούν κάποιοι πρόσφυγες οι μετανάστες από τα μικρασιατικά παράλια, απέναντι στα νησιά, διακινεί ανθρώπους και εμπίπτει στον ορισμό του διακινητή. Από εκεί και πέρα, κάποιοι το κάνουν περισσότερο από άλλους, κάποιοι ανήκουν σε μία οργάνωση που το κάνει αυτό με όρους εγκληματικής οργάνωσης, εγκληματική δραστηριότητα είναι. Δεν με εκπλήσσει το νούμερο, από εκεί και πέρα όμως, στόχος όλων των τακτικών της παράνομης μετανάστευσης είναι και θα παραμείνει πρώτος στόχος, η καταπολέμηση των κυκλωμάτων των διακινητών».
Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, αναφέρθηκε εκτενώς και στο έργο που επιτελεί το Λιμενικό Σώμα, τονίζοντας ότι «πάντα θα είμαι αντίθετος στην απόπειρα στοχοποίησης του Λιμενικού, ότι δεν κάνει καλά τη δουλειά του. Έχει έναν σκοπό, έναν στόχο, ένα έργο που επιτελεί το Λιμενικό, με δυσκολίες γιατί ξέρετε τα Μέσα δεν είναι πάντα διαθέσιμα όταν καταπονούνται λόγω της συχνότητας που καλούνται να επέμβουν στο πεδίο. Πρέπει να βοηθήσουμε το Λιμενικό να κάνει τη δουλειά του, να μην αφήνει κανέναν να πνίγεται στη θάλασσα αβοήθητος, ασφαλώς, αλλά από την άλλη να προστατεύει επαρκώς και τα ελληνικά και ταυτόχρονα τα ευρωπαϊκά σύνορα, τα οποία όπως καταλαβαίνετε, στο θαλάσσιο πεδίο είναι ακόμα πιο δύσκολο να προστατευθούν και να μην παραβιάζονται, αλλά αυτή είναι η αποστολή του και νομίζω ότι όλοι εμείς θα πρέπει να προσπαθούμε να συνδράμουμε το Λιμενικό με κάθε τρόπο να επιτελεί την αποστολή του, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση».
Σε ερώτηση για τον αν ζητάμε κάτι παραπάνω από την Ευρώπη, σχολίασε ότι «Η ενίσχυση του Λιμενικού σε προσωπικό και Μέσα είναι μία διαρκής προσπάθεια που καταβάλουμε όλοι όσοι είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε. Αυτή τη στιγμή, κομμάτι των κονδυλίων που διατίθεται στο Υπουργείο Μετανάστευσης στρέφεται και στην ενίσχυση του Λιμενικού με Μέσα. Εποπτικά, πλωτά, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός είναι πολύ σημαντικός για κάποιον που εποπτεύει τα Ελληνικά και τα Ευρωπαϊκά σύνορα σε μια μεγάλη έκταση, σε αυτές τις συνθήκες. Δηλαδή με μια διαρκή, καθημερινή πολλές φορές, απόπειρα ανθρώπων να παραβιάζουν αυτά τα σύνορα. Θέλουμε να μας συνδράμουν οι εταίροι μας, αλλά θέλουμε παράλληλα και τη συνεργασία σε επίπεδο αρχών, σε επίπεδο θεσμικών οργάνων προκειμένου να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει στο πεδίο, πόσο δύσκολη είναι αυτή η άσκηση και να πείθονται ότι το Λιμενικό κάνει τη δουλειά του.
Ο Ν. Παναγιωτόπουλος, αναφέρθηκε και στο συμβάν που έλαβε χώρα τις προηγούμενες ημέρες με τον τραυματισμό συνοριοφύλακα στον Έβρο, από πυροβολισμό που φέρεται να προήλθε από την τουρκική πλευρά. «Τα πυρά δεν μπορούμε να ξέρουμε από που ήταν. Σε κάθε περίπτωση ότι ένας συνοριοφύλακας εν ώρα υπηρεσίας, πυροβολήθηκε από την απέναντι πλευρά, ανεβάζει σε επίπεδο τη σοβαρότητα του συμβάντος. Είναι άλλο να υπάρχουν κάποιες αντεγκλήσεις, να συναντά η μία περίπολος την άλλη σε μικρή απόσταση και άλλο να υπάρχει πυροβολισμός και τραυματισμός Έλληνα συνοριοφύλακα. Απ’ ότι ξέρω ο άνθρωπος έχει διαφύγει τον κίνδυνο, δεν κατέστη δυνατό να δεχθεί επισκέψεις. Ήμουν χθες στην περιοχή και ζήτησα αν μπορούσα να τον δω, οι γιατροί μου συνέστησαν να τον αφήσουμε να ξεκουραστεί, να αναλάβει δυνάμεις, ασφαλώς και σεβαστή η γνώμη τους. Είναι ένα επεισόδιο που προβληματίζει πολύ. Δεν προβληματίζει ως προς το ζήτημα των ροών γιατί όπως σας είπα οι ροές από τον Έβρο είναι μειωμένες. Προβληματίζει όμως σαν συνολικό στοιχείο συμπεριφοράς. Δεν είμαι σίγουρος και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος αυτή τη στιγμή, από που προήλθε, υποθέτω ότι οι εξετάσεις που έχουν να κάνουν με τα βαλλιστικά της σφαίρας θα δείξουν κάποια στοιχεία. Από εκεί και πέρα όμως είναι ένα ανησυχητικό στοιχείο.
Με αφορμή τη συνοδεία τουρκικών πολεμικών σκαφών σε ιταλικό ερευνητικό πλοίο κοντά στην Κάσο, ο κ. Παναγιωτόπουλος απάντησε για το επίπεδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων:
«Δεν μπορώ να πω ότι δεν τα έχουμε ζήσει αυτά στο παρελθόν, και ο υποφαινόμενος, λίγο παραπάνω, με εντάσεις και μια έξαρση επιθετικής ρητορικής αλλά και στο πεδίο αρκετές πράξεις. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αρκετά από τότε. Το κλίμα έχει ηρεμήσει πολύ από τότε. Έχουμε ακόμα βέβαια κάποιες πιο αποσπασματικές εξάρσεις ρητορικές, κάποιες δηλώσεις αξιωματούχων, αλλά και κάποιες ενέργειες στο πεδίο. Νομίζω ότι αυτό είναι μια πρακτική της Τουρκίας από τη μία, του τύπου μία στο καρφί, μια στο πέταλο. Έχουμε κάποιες ενέργειες που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως ενέργειες που ανεβάζουν λίγο την ένταση, έχουμε δηλώσεις αξιωματούχων στον ίδιο τόνο, θεωρώ όμως ότι τίποτε από όλα αυτά δεν μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο καλύτερο κλίμα. Χρειάζεται όμως, αυτή τη στιγμή και στην πράξη, μια σειρά αποδείξεων ότι εννοούμε αυτό που λέμε, την απόπειρα να βρούμε τον κοινό τόπο κι ας μην τα καταφέρουμε στο τέλος. Είναι γνωστές οι διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών σε βασικά θέματα, η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός σε κάθε τόνο έχουν οριοθετήσει τις εθνικές γραμμές. Από εκεί και πέρα, καλό είναι να μιλάμε πάντα, αλλά καλό είναι, στην πράξη να αποδεικνύουμε ότι το εννοούμε το καλό κλίμα και δεν το υπονομεύουμε από τη μία ενώ το ευνοούμε και προσπαθούμε να το σηκώσουμε από την άλλη. Αυτό είναι, είναι μία λεπτή ισορροπία. Πολλά αποδεικνύονται στο πεδίο. Το πεδίο δείχνει την αλήθεια. Στο πεδίο έχουμε προβλήματα. Έχουμε προβλήματα στη διαχείριση του μεταναστευτικού, έχουμε προβλήματα και στις ασκήσεις αυτές τις Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση όμως, εμείς επικοινωνούμε τα όριά μας και από εκεί και πέρα εμμένουμε στην απόπειρα να συνεννοηθούμε. Αν δεν τα καταφέρουμε, θα δούμε, η απόπειρα όμως πρέπει να υπάρχει». Κληθείς να συγκρίνει την παρούσα κατάσταση με την ένταση του 2020, ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε: «Κοίταξε το ’20 είχαν αναπτυχθεί δύο στόλοι στο Νότιο Αιγαίο. Δεν είναι το ίδιο τώρα, μην συγκρίνουμε αυτά τα δύο πράγματα γιατί νομίζω ότι δεν έχουν καμία σχέση οι δύο κινητοποιήσεις εντός εισαγωγικών. Το ’20 είχαμε γύρω στα 70 πλοία στα νερά, νοτιοανατολικά της Ρόδου. Δεν είναι το ίδιο τώρα, προφανώς έστειλε η Τουρκία, κάποια περιπολικά, κάποια πολεμικά πλοία μάλλον, γύρω από τη νήσο Κάσο. Προφανώς οι ελληνικές αρχές παρακολουθούν με δικά τους μέσα αυτή την κινητοποίηση, αλλά να μην συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα. Πάντα ελλοχεύει αυτός ο κίνδυνος, αλλά νομίζω ότι το επίπεδο της κινητοποίησης μάλλον, για να μην μιλήσω για κλιμάκωση. Το επίπεδο της κινητοποίησης σήμερα, δεν έχει καμία σχέση με εκείνο που ζήσαμε πριν από πριν από μερικά χρόνια, καμία απολύτως σχέση».
