Δήλωση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη κατά την προσέλευσή του στο έκτακτο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Στις Βρυξέλλες βρέθηκε σήμερα ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης, για το έκτακτο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Μιλάμε πάρα πολύ καιρό για μια λύση στο μεταναστευτικό. Είναι καιρός για λύσεις, δράσεις και αποτελέσματα», τόνισε ο Ν. Μηταράκης. Όπως είπε, η πρόταση της Επιτροπής είναι σαφώς στον σωστό δρόμο, πρέπει να βρεθεί λύση στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου, αλλά επίσης «πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 θα εφαρμοστεί από όλα τα μέρη». Ο Έλληνας υπουργός τόνισε ότι «τα τελευταία δύο χρόνια μιλάμε δυσανάλογα για τις ευθύνες των κρατών-μελών της πρώτης γραμμής».
Αναλυτικά κατά την είσοδό του στο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης δήλωσε:
"Μιλάμε πάρα πολύ καιρό για την ευρωπαϊκή λύση στη μεταναστευτική κρίση. Είναι καιρός για λύσεις, ενέργειες και αποτελέσματα. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σήμερα είναι σαφώς στον σωστό δρόμο. Πρέπει να βρούμε λύσεις για τη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου, αλλά επίσης πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 θα εφαρμοστεί από όλα τα μέρη.
Τα τελευταία χρόνια, μιλάμε δυσανάλογα για τις ευθύνες των κρατών-μελών της πρώτης γραμμής. Χρειάζεται επίσης να μιλήσουμε για λύσεις για τη μείωση του επιπέδου των παράτυπων αφίξεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για την παροχή ενός υποχρεωτικού μηχανισμού αλληλεγγύης για να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη στην Ευρώπη υπηρετούν για καλύτερη μετανάστευση με ίσο τρόπο. Δεν είναι καιρός να πορεύεσαι μόνος. Είναι καιρός για μια ευρωπαϊκή λύση και είμαι βέβαιος ότι θα είναι μια καλή συνάντηση σήμερα.”
Στη συνέχεια, ο κύριος Μηταράκης απάντησε στις ερωτήσεις δημοσιογράφων και ξένων ανταποκριτών. Αναλυτικά:
Πόσους πρόσφυγες δέχτηκε η Ελλάδα το 2022;
Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 18.000 αιτούντες άσυλο σε 34 δομές στην Ελλάδα. Συνολικά, τα τελευταία επτά χρόνια είχαμε πάνω από 1 εκατομμύριο αφίξεις στην Ελλάδα, ήμασταν βασικό σημείο εισόδου για την κρίση της Συρίας, ειδικά το 2015 και το 2016. Το επίπεδο των αφίξεων έχει αυξηθεί στην Ελλάδα, παράλληλα με εκείνο σε όλη την Ευρώπη. Σε γενικές γραμμές, πρέπει να πω ότι από τις συνολικές αφίξεις που αναμένονται στα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής δυστυχώς ο εθελοντικός μηχανισμός θα μετεγκαταστήσει μόνο λιγότερο από το 1% των συνολικών αφίξεων στις χώρες των MED5 φέτος.
Νομίζω ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεργαστεί με την Τουρκία, έχουμε μια συμφωνία από το 2016. Η Τουρκία έχει αναλάβει να αποτρέψει παράτυπες αναχωρήσεις από την Τουρκία και επίσης να εξασφαλίσει την επιστροφή όσων δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας. Λυπάμαι πολύ που λέω ότι παρά τις προσπάθειές μας από τον Μάρτιο του 2020, η Τουρκία δεν αποδέχεται την επιστροφή όσων δεν δικαιούνται προστασία.
Γιατί δεν λειτουργεί ο μηχανισμός μετεγκατάστασης;
Φαίνεται ότι ο ίδιος ο εθελοντικός μηχανισμός δεν επαρκεί για να διασφαλίσει ότι υπάρχει δίκαιος επιμερισμός των βαρών μεταξύ της ΕΕ. Είναι κρίσιμο να θέσουμε ξανά στο τραπέζι τη συζήτηση για έναν υποχρεωτικό μηχανισμό, όπου όλες οι χώρες μοιράζονται το βάρος. Επίσης, αυτό που συνέβη με την Ουκρανία δημιουργεί έναν πολύ ενδιαφέροντα παράγοντα. Η Ευρώπη έχει συμφωνήσει ότι οι άνθρωποι που προέρχονται από την Ουκρανία αναγνωρίζονται αυτόματα ως πρόσφυγες, κάτι που είναι απολύτως σωστό. Την ίδια στιγμή οι ευρωπαϊκές χώρες παραιτήθηκα από τα εσωτερικά σύνορά τους. Η Ευρώπη δημιούργησε έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο προστασίας για τους εκτοπισμένους από την Ουκρανία. Αυτός είναι ένας παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν μιλάμε για άλλους αναγνωρισμένους πρόσφυγες που προέρχονται από άλλα μέρη του κόσμου. Η Ευρώπη πρέπει να είναι ένας κοινός ευρωπαϊκός χώρος προστασίας για όλους όσους κρίνονται επιλέξιμοι για διεθνή προστασία βάσει της Σύμβασης της Γενεύης.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να έχουμε έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο προστασίας;
Φαίνεται ότι η διάθεση για αλληλεγγύη είναι χαμηλότερη από το επίπεδο των αφίξεων και αυτή η ανισότητα πρέπει να αντιμετωπιστεί αμφίδρομα. Η Ευρώπη πρέπει να βρει τρόπους και η πρόταση σήμερα από την Επιτροπή να δράσει στη διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου για να μειώσει το επίπεδο των ανθρώπων που αναχωρούν από την Αφρική, παρέχοντας ανθρωπιστική υποστήριξη, παρέχοντας πράξεις αναπτυξιακής υποστήριξης στη μία πλευρά της εξίσωσης. Από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να είναι πιο γενναιόδωρες σε έναν υποχρεωτικό μηχανισμό μετεγκατάστασης για να διασφαλίσουν ότι όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοια πίεση.
Είναι επαρκές το σχέδιο δράσης για τη Μεσόγειο;
Είναι σαφώς στον σωστό δρόμο, όλα τα σημεία που τέθηκαν θα έχουν πιθανώς την υποστήριξη των κρατών-μελών, υπάρχει η πλευρά της εφαρμογής, επομένως είναι κρίσιμο να συμφωνηθούν όλα τα πράγματα σήμερα που στην πραγματικότητα εφαρμόζονται με αποτελεσματικό και γρήγορο τρόπο. Πρέπει να δούμε απτά αποτελέσματα. Πρέπει να δούμε μετρήσιμα αποτελέσματα. Πάντα θα υπάρχουν περισσότερες ερωτήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Συναντιόμαστε και την επόμενη εβδομάδα, όπως γνωρίζετε, αν τα πράγματα δεν λυθούν σήμερα, θα υπάρχει περισσότερος χρόνος για συζήτηση την επόμενη εβδομάδα.
Σχετικά με την προσπάθεια της Αυστρίας να μειώσει τον αριθμό των αφίξεων της και με την προσθήκη στη ζώνη Σέγνκεν της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Κροατίας:
Νομίζω ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την πίεση που αντιμετωπίζει και η Αυστρία. Ήμουν πρόσφατα στη Βιέννη. Συναντιέμαι τακτικά με τον Αυστριακό Υπουργό Εσωτερικών, και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει επίσης να επιλυθεί για την περίπτωση της Αυστρίας. Προφανώς για την Ελλάδα η επέκταση του Σένγκεν στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Κροατία αποτελεί βασική προτεραιότητα για την εξωτερική μας πολιτική. Ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν και πρέπει να ενταχθούν στο Σένγκεν. Αυτό είναι ένα κρίσιμο μέρος του ευρωπαϊκού κοινού χώρου και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Δεν φοβάστε ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία δεν μπορούν να κρατήσουν τους μετανάστες στις χώρες τους;
Πιστεύω ότι είναι σημαντικό η Ευρώπη να συζητήσει στο πλαίσιο του Frontex μια κοινή πολιτική για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αυτό χρειάζεται περισσότερη… Ευρώπη. Νομίζω ότι το θέμα της ένταξης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας είναι κάτι που έχει ήδη συζητηθεί. Η ελληνική θέση είναι πολύ ξεκάθαρη. Είμαστε υπέρ της ένταξης της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας στο Σένγκεν.
Όλοι στην Ευρώπη καταλαβαίνουν ότι η «σόλο πτήση» δεν είναι η λύση. Κάθε χώρα αντιμετωπίζει διαφορετικά προβλήματα όσον αφορά τη μετανάστευση. Επομένως, είναι κρίσιμο να βρούμε μια κοινή λύση που να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις, προφανώς είναι η συνέργεια των κρατών μελών. Και νομίζω ότι έχουμε συνέργεια για τη μετανάστευση.
Πριν από το Συμβούλιο ο Υπουργός συναντήθηκε με την Υπουργό Μετανάστευσης της Σουηδίας, Maria Malmer Stenergard, ενόψει της Σουηδικής Προεδρίας που ξεκινάει από την 1η Ιανουαρίου του 2023. Συζήτησαν και αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις εξελίξεις στο μεταναστευτικό, καθώς και για τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο μεταναστευτικό και τα βήματα που πρέπει να γίνουν, με στόχο την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης.
Στη συνέχεια, ο κ Μηταράκης πραγματοποίησε συνάντηση με τα υπόλοιπα μέλη των MED5, στο πλαίσιο του Έκτακτου Συμβουλίου Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνέχεια και της πρόσφατης Συνόδου στην Πάφο, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των θέσεών τους.
