Ο Αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Γιώργος Κουμουτσάκος, ενημέρωσε σήμερα σε κοινή συνεδρίαση τα μέλη των Διαρκών Επιτροπών Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων και Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής για το νέο Σχέδιο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και τις ελληνικές θέσεις στη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει.
Ο κ. Κουμουτσάκος σημείωσε ότι αμέσως μετά την παρουσίαση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου ζήτησε να ενημερώσει τις εν λόγω Επιτροπές αφενός ως δείγμα σεβασμού στη δημοκρατική τάξη και την κοινοβουλευτική λειτουργία και αφετέρου καθώς ο κοινοβουλευτικός διάλογος ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της χώρας.
Τόνισε πως η μεταναστευτική κρίση του 2015-2016 ανέδειξε τα κενά και τις αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη μεταναστευτική πρόκληση, με αποτέλεσμα ο Κανονισμός του Δουβλίνου να καταστεί παρωχημένος από τα γεγονότα. Όπως εξήγησε, η Ευρώπη, ως οικονομικά ισχυρός, ειρηνικός και δημοκρατικός χώρος, θα συνεχίσει να αποτελεί πόλο έλξης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Ως αποτέλεσμα, απαιτείται μια ενιαία, σφαιρική και ολοκληρωμένη πολιτική μετανάστευσης και ασύλου.
Επεσήμανε ότι μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Ένωση πορευόταν «από κρίση σε κρίση, με μέτρα ad hoc αντίδρασης για την κάθε περίπτωση», χωρίς μια συγκροτημένη πολιτική. Ο κ. Κουμουτσάκος υπογράμμισε πως βασική θέση της Ελλάδας είναι ηευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό να αποτελέσει έναν συνολικό και συγκροτημένο ευρωπαϊκό στρατηγικό σχεδιασμόκαι σημείωσε πως, ειδικά για την Ελλάδα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία ως μοχλoύ πίεσης.
Ο Αν. Υπουργός τόνισε πως η Ελλάδα αναγνωρίζει την έντονη προσπάθεια της Επιτροπής να συγκεράσει τις διαφορετικές απόψεις, ωστόσο σημείωσε ότι για την Ελλάδα, αλλά και τις υπόλοιπες χώρες πρώτης γραμμής, «η πρόταση αποτελεί βάση για μια επίμονη και σκληρή διαπραγμάτευση προώθησης των θέσεων και των προτεραιοτήτων μας και, τελικά, προάσπισης των συμφερόντων μας».
Ο κ. Κουμουτσάκος ανέφερε πως το Σύμφωνο αποτελείται από συνολικά 10 νομοθετικές προτάσεις, συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων που εκκρεμούν από το 2016, με τη μορφή πρωτίστως Κανονισμών, γεγονός που οδηγεί σε σκλήρυνση της διαπραγματευτικής τακτικής των κρατών-μελών. Σημείωσε πως η Ελλάδα προτιμά την ταυτόχρονη διαπραγμάτευση και υιοθέτηση όλων των προτάσεων ως «πακέτο», δεδομένου ότι οι διατάξεις τους είναι νομικά αλληλένδετες.
Ο κ. Κουμουτσάκος ανέφερε ότι από την αρχική εξέταση των κειμένων, έπειτα και από την πρώτη συνάντηση της διυπουργικής ομάδας που έχει συσταθεί για τη διαπραγμάτευση, εκτιμάται ότι υπάρχουν αρκετές νέες ιδέες και προτάσεις που έχουν στόχο την αντιμετώπιση συγκεκριμένων αιτημάτων και ανησυχιών των κρατών μελών. Ενδεικτικά:
- Προβλέπεται μηχανισμός «υποχρεωτικής αλληλεγγύης», του οποίου την αποτελεσματικότητα αποδυναμώνουν, όμως, οι δαιδαλώδεις και μακροχρόνιες γραφειοκρατικές διαδικασίες που προβλέπονται.
- Προτείνεται αναδοχή επιστροφών (return sponsorship): ένα μέτρο αλληλεγγύης που στοχεύει στην υποβοήθηση, από άλλα κράτη μέλη, της απομάκρυνσης των πολιτών τρίτων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στο κράτος μέλος. Το μέτρο αυτό οπωσδήποτε χρήζει περαιτέρω αποσαφηνίσεων.
- Υιοθετείται το αίτημα της Ελλάδας για τη διαχείριση κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης (force majeure).
Ο κ. Κουμουτσάκος τόνισε ότι:
«Οι προτάσεις της Επιτροπής υπολείπονται των προσδοκιών μας: οι διαδικασίες που καλούμαστε να διεκπεραιώνουμε, ως κράτος-μέλος πρώτης εισόδου μας επιβαρύνουν ιδιαίτερα, ενώ, η αλληλεγγύη προβλέπεται μέσω διαφορετικών επιλογών που έχουν τα κράτη-μέλη, κατ’ εφαρμογή μιας περίπλοκης, γραφειοκρατικής διαδικασίας διαφόρων σταδίων με αβέβαια αποτελέσματα.
Σταθερή θέση μας μια αποτελεσματική αλληλεγγύη, θεμελιώδες στοιχείο της οποίας είναι οι μετεγκαταστάσεις.
Όσον αφορά τις επιστροφές, η αποτελεσματικότητα των οποίων πρέπει να αποτελεί κεντρικό στοιχείο κάθε ουσιαστικής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου, παρατηρούμε ότι γίνονται προσπάθειες βελτίωσης. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να εξαρτάται σημαντικά από τη συνεργασία με τρίτες χώρες διέλευσης και καταγωγής και δεν συνοδεύεται από ένα αποτελεσματικό σύστημα κινήτρων και αντικινήτρων. Τις επιφυλάξεις μας συμμερίζονται και οι λοιποί νότιοι Εταίροι μας.
Στην διαπραγμάτευση αυτή θα προσέλθουμε με ενεργό ρόλο, εποικοδομητικό πνεύμα και καλή προετοιμασία.
Άλλωστε μέχρι σήμερα, κατά την προπαρασκευαστική διαδικασία, προτού φτάσουμε στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν φανήκαμε απροετοίμαστοι. Κάθε άλλο. Καταθέσαμε ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο μία σειρά από εθνικές και κοινές προτάσεις και πρωτοβουλίες ατομικά και μαζί με τα άλλα τέσσερα κράτη μέλη “πρώτης γραμμής”».
