Διαδικασία Β' Βαθμού
Σημαντικά Σημεία της Διαδικασίας Β' Βαθμού
Η διαδικασία ενώπιον των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών (άρθρα 92-107 του ν. 4939/2022 ΦΕΚ Α΄ 111) αποτελεί το δεύτερο βαθμό διοικητικής εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας και διασφαλίζει το κατοχυρούμενο στο άρθρο 46 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ «δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου». Ολοκληρώνεται με την έκδοση απόφασης εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων που δεν ξεπερνούν τις τριάντα (30) ημέρες από τη συζήτηση της υπόθεσης (άρθρο 106 του ν. 4939/2022), με εξαίρεση τις ενδικοφανείς προσφυγές που εξετάζονται στο πλαίσιο της διαδικασίας των συνόρων, στις οποίες η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικά εντός επτά (7) ημερών από τη συζήτηση της προσφυγής (άρθρο 45 παρ. 3 εδ. γ’ του ν. 4939/2022).
Η λειτουργία των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών ρυθμίζεται από τον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής Προσφυγών (Υ.Α. 26750/22.10.2020 – ΦΕΚ Β΄ 4852).
- H διαδικασία εξέτασης της προσφυγής
Η διαδικασία ενώπιον των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών είναι κατά κανόνα έγγραφη, διενεργείται δηλαδή εκ του φακέλου που έχει σχηματιστεί. Ο προσφεύγων παρίσταται υποχρεωτικά αυτοπροσώπως ή διά πληρεξουσίου δικηγόρου (άρθρο 102 παρ. 1 και 2 του ν. 4939/2022). Η εν λόγω υποχρέωση αίρεται στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 83 παρ. 3 του ν. 4939/2022.
- Προφορική ακρόαση
Η Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών καλεί υποχρεωτικά τον προσφεύγοντα σε προφορική ακρόαση όταν:
- με την προσφυγή προσβάλλεται απόφαση ανάκλησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας,
- ανακύπτουν ζητήματα ή αμφιβολίες ως προς την πληρότητα της συνέντευξης, που πραγματοποιήθηκε κατά τον πρώτο βαθμό εξέτασης,
- ο προσφεύγων επικαλείται σοβαρά νέα στοιχεία, που αφορούν σε ουσιώδεις οψιγενείς ισχυρισμούς (άρθρο 102 παρ. 3 του του ν. 4939/2022).
Σε αυτήν την περίπτωση η Αρχή Προσφυγών καλεί τον προσφεύγοντα ενώπιον της αρμόδιας Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών.
Ο προσφεύγων ενημερώνεται το αργότερο δέκα (10) ημέρες, πριν την ημερομηνία συζήτησης της προσφυγής του, σε γλώσσα που κατανοεί, για τον τόπο και την ημερομηνία συζήτησης, καθώς και για το δικαίωμά του να παρασταθεί αυτοπροσώπως ή με το δικηγόρο ή άλλο σύμβουλό του ενώπιόν της, για να εκθέσει προφορικά, με τη βοήθεια κατάλληλου διερμηνέα, τα επιχειρήματά του και να δώσει τυχόν διευκρινίσεις (άρθρο 102 παρ. 4 ν. 4939/2022).
- Κατάθεση υπομνήματος
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει υπόμνημα για την ανάπτυξη των προβαλλόμενων με την προσφυγή ισχυρισμών το αργότερο τρεις (3) ημέρες πριν από τη συζήτηση της προσφυγής. Με το ίδιο υπόμνημα μπορεί να προβάλλει και οψιφανείς και οψιγενείς ισχυρισμούς. Στην ίδια προθεσμία οφείλει και να προσκομίσει τα αποδεικτικά των ισχυρισμών του στοιχεία. Κατ’ εξαίρεση εφόσον εφαρμόζεται η διαδικασία συνόρων (άρθρο 95 του ν. 4939/2022) οι ανωτέρω δύνανται να καταθέσουν υπόμνημα έως την προτεραία της συζήτησης της προσφυγής (άρθρο 104 του ν. 4939/2022). Το υπόμνημα και τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία υποβάλλονται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλονται σε μορφή αρχείου PDF μεγέθους έως 3,5 MΒ έκαστο, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
- Αίτηση αναβολής
Η συζήτηση αναβάλλεται υποχρεωτικά:
- αν ο προσφεύγων που δεν παρίσταται δεν έχει κλητευθεί νομίμως, ή
- αν το ζητήσει ο προσφεύγων που, αν και παρίσταται, δεν έχει κλητευθεί νόμιμα.
Ο προσφεύγων, που παρίσταται αυτοπροσώπως, ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να ζητήσει για μία μόνον φορά την αναβολή της συζήτησης και μόνον για σπουδαίο λόγο, εφόσον ο λόγος αποδεικνύεται παραχρήμα. Η υπόθεση που αναβάλλεται προσδιορίζεται για συζήτηση στην αμέσως επόμενη δικάσιμο και ανακοινώνεται η ημερομηνία στον προσφεύγοντα ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο του. Για τη νέα ημερομηνία συζήτησης, δεν απαιτείται εκ νέου ειδοποίηση του προσφεύγοντος, που υπέβαλε το αίτημα αναβολής ή του δικηγόρου του (άρθρο 103 του ν. 4939/2022).
Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
- Περιεχόμενο της απόφασης
Οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών αποφαίνονται σε δεύτερο βαθμό, δηλαδή τελεσίδικα (άρθρο 1 στοιχ. κγ’ του ν. 4939/2022) για το εαν ο αιτών άσυλο δικαιούται ή όχι διεθνούς προστασίας (προσφυγικό καθεστώς / επικουρική προστασία).
- Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, διατάσσουν την επιστροφή του αιτούντος και τάσσουν για το σκοπό αυτό προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης υπό την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 22 παρ. 4 του ν. 3907/2011.
Οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας έχουν κάποια δικαιώματα (εκπαίδευση, στέγαση, ιατρική περίθαλψη, ασφάλεια και κοινωνική υποστήριξη). Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ασύλου.
- Επίδοση της απόφασης
Γίνεται αυτοπροσώπως, ταχυδρομικά, ηλεκτρονικά ή στον πληρεξούσιο δικηγόρο (άρθρο 87 του ν. 4939/2022).
- Έννομες συνέπειες από την επίδοση της απόφασης
Έναρξη της προθεσμίας για την οικειοθελή αναχώρηση και την άσκηση αίτησης ακύρωσης κατά της απόφασης (άρθρα 114 και 115 του ν. 4939/2022). Αφαίρεση-απενεργοποίηση Δ.Α.Α. και Π.Α.Α.Υ.Π.Α. που συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στην αγορά εργασίας και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
- Άσκηση αίτησης ακύρωσης
Κατά της απόφασης με την οποία απερρίφθη η ενδικοφανής προσφυγή, ο αιτών άσυλο μπορεί να ασκήσει αίτηση ακύρωσης ενώπιον του αρμοδίου κατά τόπο διοικητικού πρωτοδικείου. Αίτηση ακύρωσης κατά απόφασης επί ενδικοφανούς προσφυγής μπορεί να ασκηθεί και από τον Υπουργό (άρθρο 114 του ν. 4939/2022).
- Δικαίωμα παραμονής στη Χώρα
Η κατάθεση της προσφυγής δεν συνεπάγεται δικαίωμα παραμονής στη Χώρα σε όλες τις περιπτώσεις των αιτούντων άσυλο. Υπάρχουν εξαιρέσεις (άρθρο 110 παρ. 2 του ν. 4939/2022). Στις περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στις εν λόγω εξαιρέσεις το δικαίωμα παραμονής στη Χώρα ισχύει έως την έκδοση της δευτεροβάθμιας απόφασης δηλαδή της απόφασης των Ανεξαρτήτων Επιτροπών Προσφυγών επί της ενδικοφανούς προσφυγής (άρθρο 110 παρ. 1 του ν. 4939/2022).
Μετά την έκδοση απορριπτικής απόφασης ο αιτών άσυλο δεν έχει δικαίωμα παραμονής στη Χώρα, προστατεύεται όμως από την απομάκρυνση μέχρι την επίδοση της απορριπτικής απόφασης (άρθρο 97 παρ. 3 του ν. 4939/2022 ), καθώς και καθ’ όλη τη διάρκεια της προθεσμίας για οικειοθελή αναχώρηση που τάσσεται με την απορριπτική απόφαση, η οποία μπορεί να παραταθεί έως εκατόν είκοσι (120) ημέρες (άρθρο 22 του ν. 3907/2011).
- Αίτηση τροποποίησης στοιχείων ταυτότητας των αιτούντων
Σε περίπτωση που κατά το στάδιο της συζήτησης της προσφυγής διαπιστωθεί η ανάγκη τροποποίησης των στοιχείων του Αιτούντος, αυτή γίνεται με την απόφαση της Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών (άρθρο 84 παρ.6 του ν. 4939/2022). Σε περίπτωση που η ανάγκη τροποποίησης των στοιχείων του προσφεύγοντος διαπιστωθεί μετά την έκδοση τελεσίδικης δευτεροβάθμιας απορριπτικής απόφασης, η τροποποίηση μπορεί να γίνει με απόφαση του Προϊσταμένου της Αρχής Προσφυγών (άρθρο 84 παρ. 7 του ν. 4939/2022 ). Οι προϋποθέσεις και τα απαραίτητα δικαιολογητικά καθορίζονται στη σχετική απόφαση της αρμόδιας Ε3/Η2 Διεύθυνσης Προξενικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, όπως αυτή έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών στο σύνδεσμο https://www.mfa.gr/kep-politon-kai-apodimon-ellinon.html και ενσωματώνεται στη σχετική εγκύκλιο (αρ. πρωτ. οικ. 20951/25.10.2018) που έχει εκδοθεί και ρυθμίζει ειδικότερα ζητήματα αλλαγής στοιχείων των αιτηθέντων άσυλο.
Η αίτηση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά [πρωτότυπο ή επικυρωμένο αντίγραφο Διαβατηρίου, Εθνικής Ταυτότητας ή Πιστοποιητικού που έχει εκδοθεί και έχει επικυρωθεί όπως προβλέπεται στην ανωτέρω απόφαση] υποβάλλονται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλονται σε μορφή αρχείου PDF μεγέθους έως 3,5 MΒ, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Πατήστε εδώ για την “Αίτηση Τροποποίησης Στοιχείων Ταυτότητας”.
- Παροχή πληροφοριών/Αίτηση χορήγησης αντιγράφων φακέλου υπόθεσης
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν αιτούντες έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες του φακέλου τους, βάσει των οποίων λαμβάνεται ή θα ληφθεί η απόφαση (άρθρο 76, παρ. 4 του ν. 4939/2022) υπό την επιφύλαξη του άρθρου 74 παράγραφος 6, εδάφιο τρίτο του ίδιου νόμου. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
- Αίτηση επίσπευσης συζήτησης προσφυγής / δημοσίευσης απόφασης
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει Αίτηση επίσπευσης συζήτησης της προσφυγής, η οποία αξιολογείται από την Υπηρεσία. Ομοίως, οι ανωτέρω δύνανται να υποβάλουν αίτηση επίσπευσης δημοσίευσης απόφασης, η οποία αξιολογείται από την αρμόδια Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Πατήστε εδώ για την “Αίτηση Επίσπευσης Συζήτησης Προσφυγής/Δημοσίευσης Απόφασης”
- Αίτηση χορήγησης βεβαίωσης κατάστασης αιτήματος
Ο προσφεύγων ή ο πληρεξούσιος δικηγόρος του δύναται να καταθέσει Αίτηση χορήγησης βεβαίωσης κατάστασης αιτήματος προκειμένου να ενημερωθεί για το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η σχετική διαδικασία εξέτασης της προσφυγής του. Η αίτηση υποβάλλεται αυτοπροσώπως στην Κεντρική Γραμματεία της Αρχής Προσφυγών, είτε αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση appealsauthority@migration.gov.gr.
Πατήστε εδώ για την “Αίτηση Χορήγησης Βεβαίωσης Κατάστασης Αιτήματος”.