Ομιλία του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου στην Μόνιμη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης για το Νέο Κώδικα Μετανάστευσης
Ενημέρωση στην Μόνιμη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης πραγματοποίησε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης, για τον Νέο Κώδικα Μετανάστευσης.
Απευθυνόμενος στους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους, ο κ. Μηταράκης υπογράμμισε ότι «βούληση της Κυβέρνησης είναι να καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση».
Ως προς τους στόχους του νέου Κώδικα Μετανάστευσης, ο κ. Μηταράκης επεσήμανε πως επιχειρείται η αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για θέματα νόμιμης εισόδου και διαμονής πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα. Παράλληλα, τόνισε ότι στόχος του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου είναι, ο Κώδικας Μετανάστευσης «να καταστεί περισσότερο ορθολογικός, λειτουργικός και ανταποκρινόμενος στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση της χώρας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί σήμερα».
Μεταξύ άλλων ο κ. Μηταράκης τόνισε πως με τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης θα καθορίζονται σε επίπεδο επικράτειας οι ανάγκες της χώρας σε εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες και όχι ανά περιφερειακή ενότητα. «Θα δίνεται έμφαση στον καθορισμό αριθμού θέσεων εργασίας και όχι ειδικοτήτων, στοχεύοντας στην επίλυση του τεράστιου προβλήματος που έχει παρατηρηθεί ως προς την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών της αγοράς εργασίας», είπε χαρακτηριστικά.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου στο άρθρο 66, στο οποίο προβλέπεται η «άδεια Ε6», δηλαδή η νέα άδεια διαμονής που θεσμοθέτησε η παρούσα Κυβέρνησης για την προσέλκυση εποχικών εργατών.
Όπως είπε, η διάταξη προβλέπει διάρκεια ισχύος έως πέντε έτη και παρέχει στον πολίτη τρίτη χώρας το δικαίωμα εποχιακής απασχόλησης και διαμονής στην Ελλάδα για περίοδο έως εννέα μήνες ανά περίοδο 12 μηνών ενώ επεσήμανε πως προϋπόθεση είναι η ύπαρξη συγκεκριμένης θέσης εργασίας.
Κλείνοντας, μεταξύ άλλων ο κ. Μηταράκης αναφέρθηκε και στα άρθρα 99 και 100, σύμφωνα με τα οποία ορίζονται οι άδειες Β4 που αφορούν στις «Χρηματοοικονομικές Επενδύσεις» και Β5 που αφορούν στις επενδύσεις ακινήτων «GOLDEN VISA». «Είχα την χαρά να είχα θεσμοθετήσει την Golden Visa το 2013 ως Υφυπουργός Ανάπτυξης. Εργαλείο με το οποίο ήρθαν στη χώρα 3 δις Ευρώ και δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις εργασίας», είπε.
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη:
Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ευχαριστώ θερμά τους εισηγητές και ειδικούς αγορητές των κομμάτων τους για τις τοποθετήσεις τους.
Καθώς και τους εκπροσώπους των φορέων αλλά και τους πολίτες για τα σχόλια τους.
Είτε στην δημόσια διαβούλευση που προηγήθηκε, είτε στην προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής.
Με ιδιαίτερη χαρά καταθέσαμε τον Κώδικα Μετανάστευσης. Έχοντας ήδη ψηφίσει τον Κώδικα Υποδοχής και Ασύλου, συμπληρώνουμε το νομοθετικό έργο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Στον Κώδικα Υποδοχής και Ασύλου είχαμε ήδη, από το 2019, επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές, τις οποίες τελικά κωδικοποιήσαμε με την σχετική διαδικασία.
Αντίθετα, ο Κώδικας Μετανάστευσης δεν έρχεται με την διαδικασία των Κωδίκων, αλλά ως νέο Νομοσχέδιο.
Δηλαδή, με διαδικασία διαβούλευσης και κανονική διαδικασία στις Επιτροπές και στην Ολομέλεια.
Αυτό διότι επέρχονται ουσιαστικές αλλαγές, τις οποίες παρουσίασαν ο εισηγητής της πλειοψηφίας και τοποθετήθηκαν συνάδελφοι Βουλευτές.
Επί της αρχής θα ήθελα να τονίσω την βούληση της Κυβέρνησης να καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση.
Και την κακοποίηση του συστήματος Ασύλου από οικονομικούς μετανάστες.
Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο με τίτλο «Κώδικας Μετανάστευσης» επιχειρείται η κωδικοποίηση υφιστάμενων διατάξεων, αλλά και η αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου (ν.4251/2014) για θέματα νόμιμης εισόδου και διαμονής πολιτών τρίτων χωρών.
Ο παρόν Κώδικας έχει δύο στόχους:
Πρώτον, της κωδικοποίηση υφισταμένων διατάξεων.
Καθώς, μετά την ψήφιση του ν. 4251/2014, ακολούθησε μία σειρά από τροποποιήσεις των επιμέρους διατάξεών του, η ψήφιση αυτοτελών ρυθμίσεων, καθώς και η έκδοση σημαντικού αριθμού κανονιστικών πράξεων, με αποτέλεσμα να υφίσταται σήμερα πληθώρα διατάξεων που τροποποιούν, συμπληρώνουν ή αντικαθιστούν τις αρχικές ρυθμίσεις του νόμου αυτού, δημιουργώντας ένα δαιδαλώδες σύστημα μη φιλικό προς τον πολίτη αλλά και τη διοίκηση.
Περαιτέρω, με υπουργικές αποφάσεις θεσμοθετήθηκαν νέες κατηγορίες αδειών διαμονής, οι οποίες δεν μνημονεύονται καν στον ν. 4251/2014, ενώ παράλληλα θεσπίστηκαν αρκετοί τύποι αδειών διαμονής που αποτελούν εθνικές ρυθμίσεις, οι οποίες επικαλύπτουν, προβλεπόμενους από το ενωσιακό δίκαιο τύπους αδειών διαμονής.
Τα ανωτέρω αντίκεινται στις αρχές καλής νομοθέτησης και την ασφάλεια δικαίου και πρέπει να θεραπευθούν μέσω της κωδικοποίησης.
Δεύτερον, την εισαγωγή νέων διατάξεων ή τροποποίηση υφισταμένων.
Από την εφαρμογή των υπόψη διατάξεων τα προηγούμενα έτη, καταγράφηκαν δυσλειτουργίες σε επιμέρους θέματα, όπως π.χ. στον μηχανισμό μετακλήσεων πολιτών τρίτων χωρών για παροχή εργασίας ή στη μη παροχή δικαιώματος αλλαγής σκοπού διαμονής.
Στόχος μας ο Κώδικας Μετανάστευσης να καταστεί περισσότερο ορθολογικός, λειτουργικός και ανταποκρινόμενος στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση της χώρας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί σήμερα.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Βασικές καινοτομίες
Ως Υπουργείο, δίνουμε έμφαση στην Ψηφιακή διαδικασία, με το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση».
Προσφέροντας ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στις διαδικασίες.
Όπως ήδη πράττουμε στην διαδικασία ασύλου, με το σύστημα Αλκυόνη ΙΙ.
Ενοποιούμε, ομαδοποιούμε, συναφείς άδειες παραμονής.
Απαλείφονται εθνικές ρυθμίσεις όταν είναι απόλυτα συναφείς με τις προβλεπόμενες στο ενωσιακό δίκαιο κατηγορίες αδειών διαμονής.
Ενσωματώνεται η Οδηγία 2021/1883 που αφορά στην απασχόληση υψηλής ειδίκευσης – «Μπλε Κάρτα της ΕΕ» και επικαιροποιούνται διατάξεις που αποτελούν ενσωμάτωση διατάξεων ενωσιακού δικαίου.
Αναμορφώνεται η διαδικασία μετακλήσεων με την εισαγωγή πρόβλεψης για την έκδοση Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου ετησίως αντί έκδοσης κοινής υπουργικής απόφασης ανά διετία.
Θα καθορίζονται σε επίπεδο επικράτειας οι ανάγκες της χώρας σε εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες, όχι ανά περιφερειακή ενότητα.
Θα δίνεται έμφαση στον καθορισμό αριθμού θέσεων εργασίας και όχι ειδικοτήτων, στοχεύοντας στην επίλυση του τεράστιου προβλήματος που έχει παρατηρηθεί ως προς την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών της αγοράς εργασίας.
Δηλαδή, με την Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου θα καθορίζεται επίσης και αριθμός θέσεων εργασίας για την κάλυψη των αναγκών σε εποχική εργασία για όλη την επικράτεια και ανά τομέα της οικονομίας που θα συμπεριλαμβάνεται στην εποχική εργασία.
Επίσης, απλοποιούμε την διαδικασία αίτησης για άδειες διαμονής, για πολίτες τρίτων χωρών, που έχουν εισέλθει νόμιμα στη χώρα με οποιαδήποτε θεώρηση εισόδου ή διαμένουν νόμιμα στη χώρα.
Παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης άδειας διαμονής για εργασία υψηλής ειδίκευσης σε πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται στη χώρα με θεώρηση εισόδου Schengen (τουριστική VISA C) ή σε όσους απαλλάσσονται από αυτή την υποχρέωση και βρίσκουν εργασία ως εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης.
Αίρεται η απαγόρευση αλλαγής σκοπού διαμονής για συγκεκριμένες κατηγορίες αδειών διαμονής, άρση που συνεπάγεται ευελιξία στην κάλυψη θέσεων απασχόλησης, καθώς δεν θα απαιτείται από έναν πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει νομίμως η αναχώρησή του από τη χώρα και η επανείσοδος σε αυτή κατόπιν έκδοσης νέας θεώρησης εισόδου με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε φόρτο εργασίας τόσο για τα Προξενεία όσο και για τις υπηρεσίες μετανάστευσης.
Περαιτέρω καθιερώνεται ενιαία διαδικασία για την έκδοση αδειών διαμονής με τις οποίες παρέχεται δικαίωμα εργασίας, ενώ αυξάνεται η διάρκεια ισχύος της αρχικής χορήγησης άδειας διαμονής από δύο (2) σε τρία (3) έτη.
Αυξάνεται η διάρκεια ισχύος άδειας διαμονής δεύτερης γενιάς (φοίτηση ή γέννηση στην Ελλάδα), από πέντε (5) σε δέκα (10) έτη.
Και θεσμοθετείται πλέγμα προστασίας πολιτών τρίτων χωρών που εισήλθαν στη χώρα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι και ενηλικιώνονται, έχοντας φοιτήσει σε Ελληνικό σχολείο για 3 τουλάχιστον χρόνια.
Παρέχεται στους κατόχους αδειών διαμονής δεκαετούς διάρκειας (που συνιστούν εθνική ρύθμιση) η δυνατότητα μετάπτωσης στην άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος που είναι κατηγορία άδειας διαμονής που προβλέπεται από το ενωσιακό δίκαιο.
Καθιερώνεται για όλες τις εργασιακού τύπου άδειες διαμονής, ενιαία και ευέλικτη διαδικασία για την εισδοχή πολιτών τρίτων χωρών.
Ειδικότερα, η εξέταση της πλήρωσης των προϋποθέσεων για χορήγηση άδειας διαμονής θα γίνεται από τις αρμόδιες για την έκδοση της σχετικής άδειας υπηρεσίες του ΥΜΑ ή των αποκεντρωμένων διοικήσεων κατά περίπτωση.
Εφόσον αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται, θα διαβιβάζεται σχετική πράξη έγκρισης στις αρμόδιες προξενικές αρχές.
‘Ώστε αυτές, οι αρμόδιες προξενικές αρχές να ελέγχουν μόνο την πλήρωση των προϋποθέσεων του Κώδικα Θεωρήσεων και όχι και την πλήρωση των προϋποθέσεων για χορήγηση άδειας διαμονής όπως κάνουν σήμερα, με συνέπεια τη μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση θεωρήσεων εισόδου.
Θεσμοθετείται η ηλεκτρονική υποβολή του συνόλου των δικαιολογητικών αποκλειστικά σε μία «πύλη εισόδου»
(Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα «Μετανάστευση»)
για τη μείωση του διοικητικού βάρους για τον πολίτη,
και την καλύτερη αξιοποίηση του διοικητικού προσωπικού.
Υπάρχουνε ελάχιστες περιπτώσεις καταχρήσεων αυτού του συστήματος με πλαστές αιτήσεις. Εκεί θα υπάρχει διοικητική ποινή ώστε να αποτρέπουμε να δίνουμε αντί κίνητρο να εκμεταλλεύεται κάποιος την διαδικασία και να βάζει στο σύστημα έγγραφα τα οποία δεν είναι αυτό που πρέπει να καταθέσουν.
Ως προς τα απαιτούμενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά, τα οποία θα καθοριστούν με ΚΥΑ,
η οποία θα επικαιροποιεί και μειώνει τα απαιτούμενα δικαολογητικά,
και καθιερώνεται η αυτεπάγγελτη ηλεκτρονική αναζήτησή τους από τη Διοίκηση, όπου είναι τεχνικά δυνατόν.
Επιλογή Διατάξεων
Θα ήθελα να αναφερθώ, επιλεκτικά,
σε συγκεκριμένες περιπτώσεις διατάξεων:
Στο άρθρο 66 προβλέπουμε την άδεια Ε6. Είναι η νέα άδεια διαμονής που θεσμοθέτησε η παρούσα Κυβέρνησης για την προσέλκυση εποχικών εργατών.
Η διάταξη προβλέπει διάρκεια ισχύος έως πέντε (5) έτη και παρέχει στον πολίτη τρίτη χώρας το δικαίωμα εποχιακής απασχόλησης και διαμονής στην Ελλάδα για περίοδο έως εννέα (9) μήνες ανά περίοδο δώδεκα (12) μηνών, εφαρμοζόμενων κατά τα λοιπά των άρθρων 63 έως 65 κατά το μέρος που ρυθμίζουν την εποχιακή εργασία.
Προϋπόθεση η ύπαρξη συγκεκριμένης θέσης εργασίας.
Με τα άρθρα 99 και 100 ορίζονται οι άδειες Β4 “Χρηματοοικονομικές Επενδύσεις” και Β5 για επενδύσεις ακινήτων «GOLDEN VISA».
Είχα την χαρά να είχα θεσμοθετήσει την Golden Visa το 2013 ως Υφυπουργός Ανάπτυξης.
Εργαλείο με το οποίο ήρθαν στη χώρα 3 δις Ευρώ και δημιουργήθηκαν πολλές θέσεις εργασίας.
Σημειώνω ότι σε πρόσφατο άρθρο του CNBC η Ελλάδα γίνεται ο «προορισμός επιλογής» του προγράμματος “Golden Visa” για υπηκόους ΗΠΑ.
Με το άρθρο 134, θεσπίζεται η άδεια Α1, για ανθρωπιστικούς λόγους ενοποιώντας πολλαπλές περιπτώσεις και θεσμοθετώντας αρμόδιο γνωμοδοτική Επιτροπή Μετανάστευσης. Σημειώνω σχετικά σχόλια για αυτή την διάταξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με το ίδιο άρθρο, με την άδεια Α6, περιορίζουμε την καταχρηστική χρήση της διαδικασίας αίτησης διεθνούς προστασίας, ως εργαλείο απόκτησης του απαραίτητου χρονικού διαστήματος για την απόκτηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους.
Με το άρθρο 144, προβλέπεται η άδεια Μ1, επί μακρόν διαμενόντων.
Βάση σχετικής Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Δίνει υπό προϋποθέσεις εισοδήματος και ένταξης, σε ήδη νόμιμα διαμένοντες για 5 χρόνια καθεστώς διαμένοντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
με δικαίωμα μετεγκατάστασης σε άλλο κράτος-μέλος.
Δικαίωμα που ανανεώνεται εσαεί.
Με το άρθρο 161 θεσμοθετούμε Εθνική άδεια Μακράς Διαρκείας, την Μ.2 δεκαετούς διάρκειας.
Αφορά όσους έχουν συμπληρώσει δεκαετή νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης και πληρούν τις προϋποθέσεις της περ. δ’ της παρ. 1 του άρθρου 5Α του Κώδικα της Ελληνικής Ιθαγένειας [ν. 3284/2004 (Α΄217)].
Είναι εναλλακτική δυνατότητα σε όσους θα μπορούσαν να αιτηθούν πολιτογράφηση. Αλλά η Μ2 δεν απαιτεί εξετάσεις ελληνομάθειας.
Η ίδια άδεια θα δίνεται σε όσους πολίτες τρίτων χωρών, γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς έξι (6) τάξεις ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα, πριν από τη συμπλήρωση του εικοστού τρίτου έτους της ηλικίας τους, ή είναι ενήλικοι πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς που εισήλθαν στην Ελλάδα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι και έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τουλάχιστον τρεις (3) τάξεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα πριν από τη συμπλήρωση του εικοστού τρίτου έτους της ηλικίας τους ή είναι μέλη οικογένειας Έλληνα τα οποία διαμένουν νομίμως στη χώρα με τον Έλληνα για συνεχές χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών.
Η Μ2, κατά τη λήξη ισχύος, μετατρέπεται αυτοδικαίως σε άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος (άδεια διαμονής τύπου «Μ1»), με την προσκόμιση της προηγούμενης άδειας διαμονής χωρίς περαιτέρω δικαιολογητικά.
Έχουμε ακούσει σχόλια των εισηγητών και των ειδικών αγορητών θα τα επεξεργαστούμε πριν την επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής την Τρίτη και θα καταθέσουμε σχετικές νομοτεχνικές βελτιώσεις.
Σας ευχαριστώ.
