Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, φιλοξενήθηκε το πρωί στον Real FM και την εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου και της Κάτιας Μακρή.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, αναφέρθηκε:
Στην επιστολή της Φον Ντερ Λάιεν: Όντως βλέπουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται να αυστηροποιήσει την πολιτική για το μεταναστευτικό βλέποντας τις πιέσεις που δέχονται πάρα πολλές χώρες, τις αντιδράσεις των κυβερνήσεων αυτών των χωρών που προέρχονται και από τις πιέσεις που έρχονται και από την κοινωνία, η οποία δυσανασχετεί. Ιδίως σε χώρες όπως η Γερμανία, αυτή η δυσαρέσκεια τροφοδοτεί και την ακροδεξιά με τα γνωστά αποτελέσματα. Βλέπουμε μια στροφή προς την αυστηροποίηση. Η Τουρκία και η σχέση με την Τουρκία είναι ένα κομμάτι. Αυτό που έχει να κάνει με την Τουρκία, εκτιμώ εγώ, ό,τι αφορά τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για τη διαχείριση του μεταναστευτικού που ισχύει από το 2016 όμως δεν εφαρμόζεται από το 2019, με δικαιολογία τότε τον COVID που είχε ξεσπάσει αλλά πλέον δεν είναι στο τραπέζι ως απειλή ή ως πραγματικότητα και πρέπει να εφαρμοστεί. Η συμφωνία αυτή κάνει λόγο και για επιστροφές. Η Τουρκία δεν πραγματοποιεί επιστροφές. Εκτιμώ ότι το προσεχές διάστημα θα πιεστεί να το κάνει. Αυτές οι πιέσεις μπορεί να έχουν και οικονομικά ανταλλάγματα. Να είναι δηλαδή ωραίου τύπου πιέσεις. Σε κάθε περίπτωση, σίγουρα θα μπει στο τραπέζι η εφαρμογή της συμφωνίας Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2016. Είναι όμως και τρίτες χώρες. Όταν η Φον Ντερ Λάιεν κάνει λόγο, εκπροσωπώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση στο ανώτατο επίπεδο, για επιστροφές, δεν εννοεί για επιστροφές από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, κάνει λόγο για επιστροφή σε τρίτες χώρες και κυρίως στις χώρες προέλευσης. Εκεί υπάρχουν διάφορα ζητήματα. Το κυριότερο από όλα είναι η συμμόρφωση των χωρών προέλευσης, να δέχονται πίσω αυτούς που θέλει να επιστρέψει η Ευρωπαϊκή Ένωση, επειδή δεν πληρούν κάποια κριτήρια. Ασύλου, άδειας δυνατότητας παραμονής, κτλ. Όμως η συζήτηση αυτή αρχίζει να μπαίνει στο τραπέζι. Και νομίζω ότι έχει σημασία που μπαίνει στο τραπέζι από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διότι τότε μόνο θα συνεπάγεται ευρωπαϊκή λύση σε ένα πρόβλημα, που όπως είχα δηλώσει προσερχόμενος στο συμβούλιο των Υπουργών την προηγούμενη εβδομάδα, είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις γιατί είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Είμαστε σε μία φάση όπου επειδή έχει αλλάξει η κατεύθυνση του αέρα εκεί που φυσάει πολιτικά, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, νομίζω ότι έπεται και η προσαρμογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την πραγματικότητα. Το θέμα είναι, η Ελλάδα να διαπραγματευθεί κατά τρόπο εθνικά επωφελή και έξυπνο, έχει ήδη αναλάβει μεγάλο βάρος, μεγάλη πίεση στο παρελθόν, το υφίσταται και τώρα, έχει όμως λόγο γιατί έχει κάνει πράγματα στο μεταναστευτικό
Στη συνάντηση με Γερλίκαγια και μεταναστευτικές ροές σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη: Αναμένουμε την ανταπόκριση της Τουρκικής πλευράς για να οριστεί ημερομηνία για τη συνάντησή μου με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας, τον κ. Γερλίκαγια. Αυτό αναμένεται να γίνει, δεν έχουμε ακόμα απάντηση της Τουρκίας, πηγαίνουμε μέσα από τα επίσημα κανάλια, εκτιμώ όμως ότι θα γίνει σύντομα. Εκτιμώ ότι αν δεν γίνει μέχρι το τέλος του μήνα θα γίνει σίγουρα στις αρχές Νοεμβρίου. Οι ροές είναι αυξημένες. Όχι εξαιτίας της εμπόλεμης σύρραξης πλέον με χερσαίες επιχειρήσεις στον Λίβανο. Από εκεί, με κάποια λογική εκτίμηση, αναμένονται αυξημένες πιέσεις, δεν έχουν όμως εκδηλωθεί ακόμα. Δεν το βλέπουμε ακόμα στους αριθμούς. Η αύξηση των ροών η οποία παρατηρείται, ξεκίνησε στην ουσία από το τέλος του προηγούμενου έτους και σταθερά εκτυλίσσεται καθόλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, είναι περί το 50 με 60% σε σχέση με τους περσινούς αριθμούς. Μειωμένη στα χερσαία σύνορα. Αυξημένη, όχι από τα χερσαία σύνορα αλλά κυρίως στα θαλάσσια, κυρίως στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η Ιταλία έχει κάνει κινήσεις με χώρες τις Βόρειας Αφρικής έτσι ώστε να περιορίσει το πρόβλημά της, από την Ισπανία όμως οι ροές είναι αυξημένες, έρχονται από τον Ατλαντικό, από τα Κανάρια νησιά που είναι πλέον πύλη εισόδου. Όχι τόσο από τις δύο ισπανικές πόλεις στην Αφρική που βρίσκονται εκεί και κατά το παρελθόν είχαν αποτελέσει σημείο πίεσης. Από τον Ατλαντικό έρχονται, από την Αφρική προερχόμενοι, με πύλη εισόδου τα Κανάρια νησιά, όπου εκεί υπάρχει πίεση. Όχι βέβαια τόσο μεγάλη όσο αυτή που υφίσταται η Ελλάδα, με τις ροές από την Τουρκία. Εσχάτως έχουμε και ροές από τη Βόρεια Αφρική, βέβαια με μικρότερη συχνότητα αλλά εκεί που ήταν σχεδόν μηδενικές πέρυσι, φέτος είναι αρκετά μεγαλύτερες, προς την Κρήτη δηλαδή.
Στη δημιουργία δομής στην Κρήτη: Αυτή η αναστάτωση προήλθε από ένα ατυχέστατο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Γενική Γραμματεία της Αποκεντρωμένης εκεί, όταν κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης που είχαμε εδώ στο Υπουργείο την περασμένη Παρασκευή με όλους τους γενικούς γραμματείς της αποκεντρωμένης συζητήσαμε το ζήτημα της νόμιμης μετάκλησης εργαζομένων και τις άδειες διαμονής. Τη γραφειοκρατική δηλαδή αυτή η διαδικασία και τρόπους βελτίωσής της, αλλά για τη νόμιμη μετανάστευση. Δεν θα καλούσα τους γενικούς γραμματείς αποκεντρωμένης όλης της Ελλάδας για να συζητήσω για την Κρήτη. Και δεν είναι αρμοδιότητά τους, σε κάθε περίπτωση, κι αυτό το κατέστησα σαφές μιλώντας δημόσια και σε Μέσα της Κρήτης. Αυτό που υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει βέβαια, γιατί είναι υποχρέωσή μας να το κάνουμε, είναι η εξέταση σεναρίων. Το χειρότερο σενάριο είναι ξαφνικά να ανοίξει ο διάδρομος από τη Βόρεια Αφρική και να έχουμε πολύ μεγαλύτερα νούμερα, της τάξεως κάποιων χιλιάδων. Είναι πολύ αδύναμο σενάριο, αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να έχουμε κάποια τέτοια ένδειξη, αλλά υπήρχε από πριν ένας σχεδιασμός στο υπουργείο όχι για δημιουργία δομής, αλλά για δημιουργία ενός προσωρινού χώρου φύλαξης όλων αυτών με όρους ελεγχόμενους μέχρι να μεταβούν στα λιμάνια της βόρειας Κρήτης και να μεταφερθούν στην ενδοχώρα. Επί του παρόντος δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο και θα ήθελα να είμαι σαφής. Είναι σενάρια όμως τα οποία κάθε κυβέρνηση οφείλει να εξετάζει, όπως εξετάζαμε κάποτε και σενάρια ασύμμετρων απειλών στον Έβρο και για αυτό ήμασταν προετοιμασμένοι για αυτό που μας προέκυψε τον Μάρτιο του 2020. Οφείλει να το κάνει αυτό κάθε κυβέρνηση όμως δεν υπάρχει θέμα δημιουργίας δομής, επαναλαμβάνω, στην Κρήτη. Καταλαβαίνω ότι όλα αυτά προξενούν ανησυχία, να προστατεύσουμε την κατάσταση προσπαθούμε και όχι να την επιδεινώσουμε κι εκεί είναι προσανατολισμένη η προσπάθεια μας. Όλα εξαρτώνται όμως από τις ροές κάτι το οποίο δεν μπορούμε να ελέγξουμε εμείς εδώ.
Στη συνεργασία με την Τουρκία: Το μεταναστευτικό, είναι ένα πεδίο στο οποίο οφείλουμε να συνεργαστούμε, διότι η συνεργασία θα είναι επωφελής και για τις δύο χώρες. Και όταν λέω συνεργασία εννοώ μια πιο εντατική προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα: στο επιχειρησιακό, στο επιτελικό, σε κορυφαίο πολιτικό επίπεδο, για να καταπολεμήσουμε τις εγκληματικές οργανώσεις οι οποίες έχουν έντονη δραστηριότητα στο ανατολικό Αιγαίο. Υπάρχει μια βελτιωμένη συνεργασία στο πεδίο, πάντα όμως θα αναζητούμε τρόπους για να βελτιώνεται ακόμα περισσότερο. Θεωρώ ότι η δράση και μόνο που αποδεικνύεται από τους αριθμούς, αν θέλετε, και τη συχνότητα με την οποία διέρχονται οι διακινητές με το φορτίο εντός εισαγωγικών επιτρέψτε μου την έκφραση, άνθρωποι είναι, παράτυποι μετανάστες, πρόσφυγες και τα λοιπά προς τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Άρα από τα αποτελέσματα εκτιμώ ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης και οφείλουμε να αναζητήσουμε κάθε τρόπο διότι όπως σας είπα συμφέρει και τις 2 χώρες.
Στην αυστηροποίηση των διατάξεων για το άσυλο και τις επιστροφές:
Εμείς ακολουθούμε τη συζήτηση ή μάλλον συνδιαμορφώνουμε τη συζήτηση που έχει αρχίσει στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή για αυστηροποίηση διατάξεων για το άσυλο, για τις επιστροφές και τα λοιπά και τα λοιπά. Θεωρώ όμως ότι σε κάθε περίπτωση, αυτό που όχι μόνο δεν πρέπει να γίνει αλλά να αποφευχθεί πάση θυσία, και δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα, είναι μονομερείς ενέργειες. Δηλαδή αποφάσεις κρατών, αυθαίρετα και μονομερώς χωρίς να υπάρχει μια συνεννόηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αν δεν καταλάβουμε ότι αυτό το πρόβλημα θέλει ευρωπαϊκή συνεννόηση, δεν θα συνεννοηθούμε και εκεί η χώρα μας κινδυνεύει να αναλάβει ξανά μεγαλύτερο βάρος από αυτό που της αναλογεί. Θέλουμε να συνεννοηθούμε. Για αυτό τον λόγο αποκλείσαμε τις μαζικές επιστροφές στους Γερμανούς εταίρους μας, για αυτόν τον λόγο επιμένουμε ότι ναι, εντάξει, οι επιστροφές είναι στο τραπέζι. Άλλωστε αυτό προβλέπεται από την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία, Οδηγίες για Σένγκεν και Δουβλίνο. Σε κάθε περίπτωση όμως να μην πάμε μόνοι μας. Πρέπει όλοι μαζί να βρούμε τη λύση κι απ’ ό,τι φαίνεται ξεκινάει αυτή η συζήτηση και θα έχει αποτελέσματα. Ναι, όπου μπορούμε θα αυστηροποιήσουμε. Νομίζω ότι η αντιμετώπιση των λαθροδιακινητών θα πρέπει να αυστηροποιηθεί. Αυτό όμως είναι. μια συζήτηση που κάνουμε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης τώρα και με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και θα έχουμε κι άλλα να πούμε στην πορεία για αυτό. Σε κάθε περίπτωση ας κρατήσουμε ότι η πολιτική αυστηροποιείται και θα ακολουθήσουμε ή μάλλον θα είμαστε και εμείς μπροστά στις εξελίξεις αυτές γιατί έτσι πρέπει να γίνει. Αυτό συμφέρει τη χώρα.
