Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, παραχώρησε χθες, Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2024, συνέντευξη στη δημοσιογράφο Εριφύλη Πετράκου, στο ειδικά διαμορφωμένο στούντιο του CNN Greece εντός της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
ΕΡΙΦΥΛΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ: Καλησπέρα κύριε Υπουργέ. Θα θέλαμε για αρχή να μας μιλήσετε λιγάκι για τις μεταναστευτικές ροές. Πλέον στην Ελλάδα το πρόβλημα φαίνεται πως είναι τελείως διαφορετική η εικόνα από ό,τι υπήρχε στο παρελθόν. Πώς είναι η κατάσταση σήμερα και ίσως και ένα σχόλιο για δημοσιεύματα που μιλούν για μαζικές επιστροφές μεταναστών από τη Γερμανία.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Να πω «καλώς σας βρήκα» στο φιλόξενο και δροσερό στούντιο για να πούμε μερικά πράγματα σχετικά με το αντικείμενο του χαρτοφυλακίου μου στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Καταλαβαίνω την ανησυχία του κόσμου, υπάρχει μία αύξηση στις μεταναστευτικές ροές, αυτί δημιουργεί ανασφάλειας, υπάρχει η ειδησεογραφία που έρχεται από τη δυτική Ευρώπη, ειδικά από τη Γερμανία, υπάρχουν αρκετές υπερβολές σε όλα αυτά τα δημοσιεύματα, εδώ είμαι για να δώσω την εικόνα που ισχύει. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι γεγονός, ότι όπως κάθε καλοκαίρι, κάθε χρόνο, αυτό το διάστημα οι μεταναστευτικές ροές είναι αυξημένες. Όμως και πέρσι, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη, ήταν αυξημένες οι μεταναστευτικές ροές, είναι λογικό γιατί πριν χαλάσει ο καιρός και γίνει πιο δύσκολο το θαλάσσιο ταξίδι, έστω και η μικρή απόσταση από τα μικρασιατικά παράλια μέχρι τα νησιά μας, οι ροές είναι αυξημένες με την καλοκαιρία. Αργότερα, να το πω έτσι, ο καιρός το δυσκολεύει κάπως. Η ουσία βέβαια είναι ότι σε σχέση με πέρσι και στους τέσσερις-πέντε πρώτους μήνες του 2023 είχαμε κάπως αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Έτσι, συνολικά, είναι γεγονός ότι οι ροές είναι αυξημένες κατά με πενήντα με εξήντα τοις εκατό, θα έλεγα, σε σχέση με πέρσι, σίγουρα όχι με 200% και βάλε που παρουσίασε μία εφημερίδα γαλλική, επιχειρώντας ενδεχομένως να δημιουργήσει κάποιες εντυπώσεις θετικές περισσότερο για την Ιταλία γιατί το δημοσίευμα ήταν αρκετά στοχευμένο και έκανε λόγο για την επιτυχία αντιμετώπισης του φαινομένου από τους Ιταλούς. Για να αποδειχθεί αυτό έπρεπε να καταδειχθεί η μεγάλη αύξηση στις ροές από Ελλάδα και από Ισπανία. Σε κάθε περίπτωση όμως, θέλω να πω ότι όταν υπάρχει γεωπολιτική αναταραχή, όταν υπάρχουν πόλεμοι στην ευρύτερη περιοχή μας, όταν υπάρχει κλιματική αλλαγή που κάνει τη ζωή ανυπόφορη σε πολλές χώρες, κυρίως της Αφρικής, τότε υπάρχει μία πίεση σε ανθρώπους να μετακινηθούν, να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να ψάξουν ένα καλύτερο, ασφαλέστερο μέλλον, ένα μέλλον που δίνει προϋποθέσεις επιβίωσης σε άλλες χώρες. Και επειδή η πληροφορία κυκλοφορεί ελεύθερα πλέον ανά τον κόσμο, δεν αρκεί παρά να έχεις ένα έξυπνο κινητό, όλοι ξέρουν ότι η Ευρώπη προσφέρει καλύτερες ευκαιρίες και καλύτερες προοπτικές και,όπως συμβαίνει συνήθως, παίρνουν τη μεγάλη απόφαση, τις οικογένειές τους, πουλάνε τα υπάρχοντά τους για να βρούνε λεφτά να πληρώσουν τους διακινητές και επιχειρούν να κάνουν το μεγάλο και επικίνδυνο ταξίδι. Το ταξίδι αυτό, γεωγραφικά και αναπόφευκτα τους φέρνει και πολλές φορές στην Ελλάδα.
ΕΡΙΦΥΛΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ: Κυρίως από την Τουρκία ή κυρίως από την Αφρική;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρίως από Τουρκία. Εσχάτως, βλέπουμε και κάποιες, κάπως αυξημένες, όχι σε ανησυχητικό βαθμό γιατί είναι μεγαλύτερη απόσταση-δυσκολότερο ταξίδι, ροές από την Βόρεια Αφρική, Λιβύη και Αίγυπτο δηλαδή, προς Κρήτη. Αυτό όμως, να το πω έτσι, δεν είναι αριθμητικά ένα πρόβλημα το οποίο δημιουργεί τάσεις ανησυχίας. Οι ροές είναι κυρίως από την Ασία, από την Τουρκία, αυτό έχει να κάνει και με μία εγκληματική δραστηριότητα πολύ οργανωμένη με μέσα και δυνατότητες από τους διακινητές που μεταφέρουν αυτούς τους ανθρώπους από τα μικρασιατικά παράλια, όπως σας είπα, προς τα νησιά μας. Το σημείο πίεσης εντοπίζεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, στη Ρόδο δηλαδή και στα πέριξ νησιά, έχουμε και μικρά νησιά που δεν διαθέτουν δομές για να υποδεχθούνε με όρους οργανωμένους, σύλληψη δηλαδή και κράτηση στη δομή για την καταγραφή και την υπόλοιπη διαπεραίωση της διαδικασίας που είναι αίτηση για άσυλο για να πάρουν το καθεστώς του πρόσφυγα σε ευρωπαϊκό έδαφος και να ταξιδέψουν στον απώτερο τελικό προορισμό τους που είναι η Γερμανία και άλλες βόρειες χώρες, βορειοευρωπαϊκές. Έχουμε και αφίξεις σε μικρά νησιά και κάποιες αφίξεις στα μικρά νησιά φαίνονται πολύ περισσότερο στην τοπική κοινωνία από κάποιες αφίξεις σε μεγαλύτερα νησιά που υπάρχει η δυνατότητα οργανωμένης αντίδρασης της ελληνικής πολιτείας. Ασφαλώς χρειάζεται και να υπάρχει πιο έντονη παρουσία, αν θέλετε, των Αρχών που είναι επιφορτισμένες με τη φύλαξη των συνόρων μας, αναφέρομαι δηλαδή στην Ελληνική Αστυνομία και στο Λιμενικό, προς τούτο συνεργαζόμαστε με τα αρμόδια Υπουργεία, Προστασίας του Πολίτη και Εμπορικής Ναυτιλίας, για να εξασφαλίσουμε αυτή την παρουσία. Είναι γεγονός όμως ότι τα θαλάσσια σύνορά μας εκτείνονται σε μεγάλη έκταση, είναι πολλά τα μικρά νησιά, πολλά τα σημεία αποβίβασης, και επομένως το πρόβλημα γίνεται πάρα πολύ δύσκολο ως προς τη διαχείρισή του. Θα πρέπει όμως, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο να το διαχειριστούμε γιατί αποστολή μας και στο Υπουργείο Μεταναστευτικής σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, είναι να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει μία αίσθηση τάξης και ασφάλειας και στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Υπάρχουν τα κέντρα υποδοχής σε πολλά νησιά ή σε κάποια νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου έχουμε πίεση όσον αφορά τις πληρότητες. Ενώ συνολικά οι πληρότητες είναι περίπου σε ποσοστό 50%, σε κάποια άλλα νησιά, όπως η Κως ας πούμε, οι πληρότητες ανεβαίνουν σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά που δημιουργούν δυσκολίες, στο 80% ας πούμε. Η πρόβλεψη είναι ότι δεν θα μειωθούν οι ροές, ενδεχομένως και να ενταθούν, ελπίζω να μη γίνει το δραματικό εκείνο συμβάν που θα τις εκτοξεύσει. Ένας δηλαδή γενικευμένος πόλεμος στη Μέση Ανατολή, καταλαβαίνετε τι συνέπειες θα έχει αυτό στα μεταναστευτικά ρεύματα. Σε κάθε περίπτωση όμως αντιμετωπίζουμε πίεση και προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτή την πίεση. Υπάρχει σε εξέλιξη μία μεγάλη συζήτηση στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή, και στο πλαίσιο της επεξεργασίας της τελικής μορφής του ευρωπαϊκού συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο. Οι χώρες προβληματίζονται, σε κάποιες από αυτές παρατηρούμε μία πολιτική στροφή σημαντική, στη Γερμανία για παράδειγμα, φαντάζομαι θα το συζητήσουμε αυτό, και πρέπει η Ελλάδα η οποία ασφαλώς και έχει σηκώσει πολύ μεγάλο βάρος όλα αυτά τα χρόνια, το έχει διαχειριστεί χάρη στη βοήθεια της Ευρώπης με ευρωπαϊκά κονδύλια, με ευρωπαϊκά χρήματα αντιμετωπίζονται οι δαπάνες για τη διαχείριση του μεταναστευτικού και στην Ελλάδα, έχει λόγο. Έχουμε λόγο ως χώρα και στη διαπραγμάτευση που θα γίνει έχουμε πολλά να πούμε.
ΕΡΙΦΥΛΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ: Πολύ σύντομα θα μπορούσατε να μας πείτε και δυο λόγια για ένα πιο λόγο αδικημένο θέμα: την νόμιμη μετανάστευση. Τι βήματα έχουν γίνει σε αυτόν τον τομέα;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η νόμιμη μετανάστευση είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα, νομίζω συνδέεται ευθέως με την καλύτερη απόδοση της ελληνικής οικονομίας και με τις πολλές, εκατοντάδες χιλιάδες, τις υπολογίζουν οι ειδικοί, θέσεις εργασίας που λείπουν αυτή τη στιγμή από την ελληνική οικονομία, ιδίως στο παραγωγικό της κομμάτι. Αναφέρομαι κυρίως στον τουρισμό, στην αγροτική παραγωγή, πρωτογενή παραγωγή δηλαδή, και στα μεγάλα έργα υποδομών, στις κατασκευές δηλαδή. Εκεί λείπει πολύ εργατικό προσωπικό για διάφορους λόγους και ένας, να το πω έτσι, ασφαλής τρόπος να καλυφθούνε κάποιες από τις θέσεις εργασίας που λείπουνε, είναι μέσω της νόμιμης μετανάστευσης η οποία γίνεται με μετάκληση εργαζομένων από τρίτη χώρα είτε αυτό έχει να κάνει με συμφωνίες μεταξύ εργοδοτών και κάποιων εργαζομένων που είναι διαθέσιμοι και ήταν από καιρό για να έρθουν να δουλέψουν στην Ελλάδα, αυτό το βλέπουμε με εργαζόμενους που δουλεύουν στην πρωτογενή παραγωγή, σε κάποιους αγροτικούς συνεταιρισμούς ας πούμε ανά την επικράτεια είτε έχει να κάνει με μεγάλες διμερείς συμφωνίες που συνάπτει η χώρα με άλλες χώρες με τις οποίες βρίσκεται σε διαπραγμάτευση. Υπάρχει μία εν ισχύι συμφωνία με την Αίγυπτο, βρίσκουμε, ψάχνουμε τρόπους αυτή τη στιγμή να βελτιώσουμε την αποδοτικότητά της έτσι ώστε να έρθουν περισσότεροι εργαζόμενοι που πληρούν τις προϋποθέσεις που ζητάνε οι Έλληνες εργοδότες. Είμαστε σε διαπραγμάτευση και με άλλες χώρες, όπως το Βιετνάμ, η Ινδία ή οι Φιλιππίνες, για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες. Το δεδομένο είναι ότι πρέπει να βελτιώσουμε τη διοικητική διαδικασία γιατί αυτοί οι άνθρωποι πρέπει πρώτα να πάρουν μία θεώρηση εισόδου, μία visa, σε Πρεσβεία της Ελλάδος στη χώρα προέλευσης, άρα χρειάζεται μία διοικητική διεκπεραίωση εκεί, πρέπει μετά όταν έρθουν στην Ελλάδα να πάρουν την άδεια διαμονής για να αποκτήσουν και δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, αυτή είναι δουλειά του Υπουργείου Εσωτερικών δια των γενικών γραμματειών των αποκεντρωμένων στις περιφέρειες, κι εκεί βρισκόμαστε σε συνέργειες με το υπουργείο και τις γενικές γραμματείες των αποκεντρωμένων για να βελτιώσουμε την ταχύτητα αυτής της διαδικασίας. Και σε τελική ανάλυση θεωρώ ότι εκτός από τη θετική πλευρά της μετανάστευσης γενικά, η νόμιμη μετανάστευση για να καλυφθούν θέσεις εργασίας που χρειάζεται η ελληνική οικονομία είναι ακριβώς μία μεγάλη τόνωση που θα μπορούσε να βελτιώσει τις αποδοτικότητες της ελληνικής οικονομίας σε τομείς κρίσιμους όπως οι κατασκευές. Έχουμε μεγάλα έργα να κάνουμε κι αυτά δεν μπορούν να γίνουν αν δεν έρθουν εργαζόμενοι με συγκεκριμένες τεχνικές ειδικότητες για να τα διεκπεραιώσουν. Επομένως, το ζητάει η αγορά, το ζητάει η οικονομία, επωφελές είναι, δεν είναι βλαβερό, και πρέπει εμείς να κάνουμε το σύστημα να λειτουργήσει. Υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι και στο επίπεδο της παράνομης μετανάστευσης, δηλαδή των φιλοξενουμένων στις 33 δομές της χώρας, υπάρχουν λύσεις μικρές σε τοπικό κυρίως επίπεδο στην απασχόληση. Με άλλα λόγια, κάποιοι άνθρωποι που φιλοξενούνται σε αυτές τις δομές απασχολούνται κατόπιν συμφωνιών μεταξύ των διοικητών των δομών και των εργοδοτών που έχουν την ανάγκη την τοπική να καλυφθούν από φιλοξενούμενους. Επομένως, ναι. Το μεταναστευτικό είναι ένα πρόβλημα. Ναι, είναι ένα πρόβλημα διότι δημιουργεί την αίσθηση διασάλευσης της έννομης τάξης. Ναι. ΄Έχουμε την υποχρέωση να εξασφαλίσουμε ως οργανωμένη πολιτεία και την ασφαλή φύλαξη των συνόρων μας αλλά και την εσωτερική ασφάλεια. Τηρούμε αυτή την ισορροπία. Από την άλλη πλευρά πρέπει μα δούμε όμως και τις θετικές πτυχές που θα μπορούσαν να είναι λύσεις στην απασχόληση από ανθρώπους που αποδέχονται τον ελληνικό τρόπο ζωής, τις αξίες μας, και επιθυμούν την ενσωμάτωση στην κοινωνία αποδεχόμενοι ακριβώς αυτό που είναι η Ελλάδα. Έχουμε και αυτό το θετικό κομμάτι και νομίζω ότι αξίζει να το αναδείξουμε. Και κάτι τελευταίο γιατί μακρηγορώ, κάθε άλλο παρά σύντομος ήμουν αλλά καταλαβαίνετε ότι το πρόβλημα είναι σύνθετο και πολύ βασικό, αν θέλετε, για όλον τον δυτικό κόσμο, όχι μόνο για την Ελλάδα: όλο αυτό γίνεται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Πληρώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση διότι αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα σηκώνει μεγάλο βάρος και χρειάζεται τα οικονομικά κυρίως μέσα για να ανταπεξέλθει. Είμαστε και τα ευρωπαϊκά σύνορα κι αυτό το ξέρουμε πολύ καλά. Άλλωστε, επιτρέψτε μου και προσωπικά να δηλώσω ότι είμαι ταγμένος στη φύλαξη αυτών των συνόρων και από τον νέο ρόλο εξακολουθούμε να αγωνιζόμαστε με τα συναρμόδια υπουργεία ώστε αυτό να ισχύει.
ΕΡΙΦΥΛΗ ΠΕΤΡΑΚΟΥ: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ευχαριστώ κι εγώ.
Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ: https://www.cnn.gr/politiki/video/437909/panagiotopoulos-sto-cnn-greece-eimai-tagmenos-stin-fylaksi-ton-synoron
