Η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων αποτελεί ένα πρωτοπόρο εγχείρημα πολιτικού σχεδιασμού και υλοποίησης, η οποία αξιολογείται από Διεθνείς και Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς ως μια βέλτιστη πρακτική στον τομέα της παιδικής προστασίας.
Η Γραμματεία συστάθηκε πριν από 2,5 χρόνια, μετά από πρωτοβουλία του ίδιου του Πρωθυπουργού, με σκοπό να διασφαλίσει ότι κανένα ασυνόδευτο παιδί δεν θα μείνει μόνο του, χωρίς την προστασία και φροντίδα του κράτους. Έκτοτε το αποτύπωμα της δουλειάς της ΕΓΠΑΑ είναι ορατό στα αριθμητικά δεδομένα της ασφαλούς στέγασης χιλιάδων παιδιών, της θεσμικής και νομικής τους προστασίας, της ψυχοκοινωνικής υποστήριξής τους, της ένταξής τους στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική κατάρτιση, στοιχεία που απαιτούνται για την ομαλή μετάβασή τους στην ενήλικη ζωή.
Συνοπτικά, στη διάρκεια του 2022 η Ειδική Γραμματεία διαχειρίστηκε, 5.660 αιτήματα στέγασης ασυνόδευτων ανηλίκων, διασφαλίζοντας τη στέγασή τους σε κέντρα φιλοξενίας και εποπτευόμενα διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης, εξασφαλίζοντας μέγιστη πληρότητα 2.500 θέσεων φιλοξενίας.
Παράλληλα, μέσω της αδιάκοπης λειτουργίας της τηλεφωνικής γραμμής, των κινητών μονάδων που λειτουργούν στο πεδίο και του infodesk του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης, αλλά και έχοντας πλέον την πολύτιμη συμβολή των ψυχοκοινωνικών ομάδων που λειτουργούν ως «Παραστάτες» στα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου, εντοπίστηκαν και στεγάστηκαν περίπου 3.000 παιδιά που διαβιούσαν σε επισφαλείς συνθήκες ή βρίσκονταν σε αστεγία στην ενδοχώρα.
Επιπλέον, συνεχίστηκε η λειτουργία του προγράμματος εθελοντικής μετεγκατάστασης, μέσω του οποίου πάνω από 1.300 παιδιά μεταφέρθηκαν και πλέον διαβιούν με ασφάλεια σε 13 χώρες της Ευρώπης.
Επιπρόσθετα, εντός του 2022, η ψήφιση του νόμου της Επιτροπείας, όπως προωθήθηκε από την Ειδική Γραμματεία, υπήρξε καθοριστικής σημασίας για το σύστημα παιδικής προστασίας στη χώρα μας. Ήδη από τις αρχές του 2023 θα προσληφθούν 180 εντεταλμένοι επιτροπείας και συντονιστές σε όλη την επικράτεια, ώστε κάθε ασυνόδευτο παιδί να έχει ένα σταθερό πρόσωπο αναφοράς, που θα εξασφαλίσει το βέλτιστο συμφέρον και την ευημερία του. Παράλληλα, η θέσπιση του Πλαισίου Κανόνων Λειτουργίας και Αδειοδότησης των Κέντρων Φιλοξενίας, του Εθνικού Μητρώου Ασυνόδευτων Ανηλίκων και η θεσμοθέτηση των συνοδειών των ασυνόδευτων παιδιών εντός της χώρας, εξασφαλίζουν με ακόμα μεγαλύτερη πληρότητα ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο παιδικής προστασίας.
Επίσης, προτεραιότητα της ΕΓΠΑΑ αποτελεί η προαγωγή της ψυχικής υγείας των ασυνόδευτων ανηλίκων, αλλά και των επαγγελματιών που εργάζονται με τα παιδιά. Σε αυτό το πλαίσιο εξασφαλίστηκε η συμμετοχή περίπου 900 επαγγελματιών της πρώτης γραμμής σε μηνιαίες εκπαιδεύσεις για ζητήματα ψυχικής υγείας, αλλά και η παροχή εποπτείας στο σύνολο του προσωπικού στα κέντρα φιλοξενίας.
Προωθήθηκε, τέλος, η ανάπτυξη της δράσης των Μεντόρων, όπου πρώην ασυνόδευτοι ανήλικοι λειτουργούν υποστηρικτικά, ως θετικά πρότυπα, για τα παιδιά που φιλοξενούνται στις δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων.
Θεμελιώδης στόχος της ΕΓΠΑΑ παραμένει η ουσιαστική ένταξη των ασυνόδευτων παιδιών στην ελληνική κοινωνία μέσω της πρόσβασης των ασυνόδευτων παιδιών στο σχολικό περιβάλλον, της παροχής υποστηρικτικής μη τυπικής εκπαίδευσης, της διασύνδεσης των τοπικών φορέων με στόχο το συντονισμό ενταξιακών δράσεων σε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά και της δημιουργίας κατάλληλων εργαλείων για την ανάπτυξη των επαγγελματικών δεξιοτήτων των παιδιών.
