Όσο για την Μητέρα Πατρίδα … ανέτοιμη κι αδύναμη να σηκώσει το βάρος μιας τέτοιας πρωτόγνωρης καταστροφής. Με μια οικονομία κατεστραμμένη, μετά από τόσα χρόνια συνεχών πολέμων και με δομές ανύπαρκτες ή στα σπάργανα, πώς ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες τόσων και τόσων δυστυχισμένων;

… αυτή ήταν η μία όψη του νομίσματος … υπήρχε και η άλλη … αυτή των ανθρώπων … οι ντόπιοι είδαν απ’ την πρώτη στιγμή με καχυποψία τους κατατρεγμένους … άλλη κουλτούρα, διαφορετικές αντιλήψεις για τα πράγματα … τους έβλεπαν ως φορείς της μιζέριας τους και την μιζέρια τους αυτήν ως «μεταδοτική» … σε μια Πατρίδα φτωχή από μόνη της.

Εν αρχή, έτσι είχαν τα πράγματα. Η συνέχεια όμως υπήρξε διαφορετική. Οι κατατρεγμένοι έσφιξαν τα δόντια κι έκαναν υπομονή. Η Πατρίδα υπερέβαλε εαυτόν. Κι οι ντόπιοι σιγά – σιγά μαλάκωσαν. Και τότε το αρχικά λογιζόμενο ως «ξένο σώμα» ρίζωσε και άνθισε και κάρπισε. Κι ήταν οι καρποί του τόσο γλυκείς, που ακόμα κι οι γηγενείς απόρρησαν : «εκ της τέφρας αναγεννώμαι» … ως άλλος μυθικός Φοίνικας, όλη η Μικρά Ασία μεταλαμπαδεύτηκε στην Ελλάδα … κι έλαμψε ο πολιτισμός της κι παραδόσεις της κι η αρχοντιά της … η φτωχή Ελλάδα πλούτισε και μεγάλωσε, χωρίς να αλλάξουν καθόλου τα όριά της … πλούτισε σε ανθρώπους, υπέροχους ανθρώπους και μεγάλωσε σε προκοπή και παραγωγικές δυνάμεις.

Κι ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί να μεγαλώνει … ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.