Τι είναι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης (EMN)

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης (EMN) είναι ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για θέματα μετανάστευσης και ασύλου που αποσκοπεί στην πληροφόρηση των ενωσιακών θεσμικών οργάνων, των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και του ευρύ κοινού, μέσω της παροχής ενημερωμένων, αντικειμενικών, αξιόπιστων και συγκρίσιμων πληροφοριών για τη μετανάστευση και το άσυλο.

Το EMN ιδρύθηκε το 2008 (Απόφαση του Συμβουλίου 2008/381/EK) και τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 516/2014 τον Απρίλιο του 2014. Η Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συντονίζει το EMN.

Για την επίτευξη των στόχων του, το ΕMN στηρίζεται από ένα «εθνικό σημείο επαφής» σε κάθε κράτος μέλος. Οι δραστηριότητες των εθνικών σημείων επαφής συντονίζονται σε κοινοτικό επίπεδο από την Επιτροπή.

Tο EMN μεταξύ άλλων, συλλέγει και ανταλλάσσει ενημερωμένα και αξιόπιστα δεδομένα και πληροφορίες για ζητήματα που άπτονται της μετανάστευσης και του ασύλου, εκπονεί και δημοσιεύει σε τακτά διαστήματα σχετικές εκθέσεις για τα θέματα αυτά στην ΕΕ και στα ΚΜ, δημιουργεί και διατηρεί διαδικτυακό ηλεκτρονικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών το οποίο παρέχει πρόσβαση σε συναφείς δημοσιεύσεις και έγγραφα στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, αναπτύσσει δράσεις δημοσιότητας για να καταστεί γνωστό στο κοινό, επιτρέποντας την πρόσβαση στις πληροφορίες που συλλέγει και διαδίδοντας τα αποτελέσματα των εργασιών του, εκτός εάν αυτές οι πληροφορίες είναι εμπιστευτικού χαρακτήρα, ενώ συντονίζει τις πληροφορίες και συνεργάζεται με άλλους συναφείς ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς.

Η ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ και μέσω του δικτύου επιτρέπει στα μέλη του EMN να παραμένουν συνεχώς ενημερωμένα για θέματα όπως οι τελευταίες εξελίξεις στους τομείς:

• Νόμιμη μετανάστευση
• Διεθνής προστασία
• Ανήλικοι και ευπαθείς ομάδες
• Ένταξη
• Ιθαγένεια και ανιθαγένεια
• Σύνορα, θεωρήσεις και διακυβέρνηση Σένγκεν
• Παράτυπη μετανάστευση και παράνομη διακίνηση μεταναστών
• Επιστροφές και επανεισδοχή
• Εμπορία ανθρώπων
• Μετανάστευση και αναπτυξιακή συνεργασία

Ποιοι συμμετέχουν

Το EMN αποτελείται συνολικά από  33 Εθνικά Σημεία Επαφής (ΕΣΕ), 26 των κρατών μελών ΕΕ (εκτός  Δανίας) και 7 των κρατών παρατηρητών (Νορβηγία, Γεωργία, Μολδαβία, Ουκρανία, Μαυροβούνιο, Αρμενία και Σερβία) που συμμετέχουν στο Δίκτυο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων) και τον πάροχο υπηρεσιών του EMN (ICF).

Τα ΕΣΕ συντονίζουν τη δράση τους σε τακτική βάση με άλλους Οργανισμούς και ιδρύματα σε επίπεδο ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου (EUAA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA), κά. Το EMN συνεργάζεται επίσης με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), καθώς και με αρκετές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC), κά.

Κάθε ΕΣΕ αναπτύσσει και διατηρεί ένα εθνικό δίκτυο μετανάστευσης το οποίο αποτελείται από Οργανισμούς και ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου και περιλαμβάνει για παράδειγμα, Πανεπιστήμια, ερευνητικούς οργανισμούς και ερευνητές, κυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς, ώστε να εκφράζονται οι απόψεις όλων των κύριων ενδιαφερομένων. Η διαχείριση του EMN ασκείται  από τη Διοικούσα Επιτροπή η οποία αποτελείται από έναν εκπρόσωπο κάθε ΚΜ και έναν εκπρόσωπο της Επιτροπής.

Διοικούσα Επιτροπή

Η Διοικούσα Επιτροπή αποτελείται από ένα εκπρόσωπο ανά ΚΜ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προεδρεύει των συναντήσεων της Διοικούσας Επιτροπής, βασική αποστολή της οποίας είναι η παροχή στρατηγικής καθοδήγησης, σχετικά με τις δραστηριότητες του EMN. Τα κράτη παρατηρητές και οι συνεργάτες του EMN μπορούν να συμμετέχουν, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης, στις συναντήσεις της Διοικούσας Επιτροπής του EMN. Η Διοικούσα Επιτροπή:

• συμβάλλει στην εκπόνηση και εγκρίνει το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων του EMN, συμπεριλαμβανομένου ενδεικτικού ποσού για τον ελάχιστο και τον μέγιστο προϋπολογισμό για κάθε ΕΣΕ, το οποίο εξασφαλίζει ότι καλύπτονται τα βασικά έξοδα που προκύπτουν από την ίδια τη λειτουργία του δικτύου,
• εξετάζει την πρόοδο που σημειώθηκε από το EMN, υποβάλλοντας συστάσεις για απαραίτητες ενέργειες όπου αυτό απαιτείται,
• διαβιβάζει, τουλάχιστον μία φορά κάθε έτος, συνοπτική έκθεση για την κατάσταση των τρεχουσών δραστηριοτήτων του EMN και για τα σημαντικότερα πορίσματα των μελετών του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών,
• εντοπίζει τις καταλληλότερες στρατηγικές σχέσεις συνεργασίας με άλλες αρμόδιες οντότητες στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου και εγκρίνει, όπου απαιτείται, τις διοικητικές ρυθμίσεις για τη συνεργασία αυτή,
• συμβουλεύει τα ΕΣΕ όσον αφορά τον τρόπο βελτίωσης των δράσεων τους.

Δράσεις

Οι δράσεις του EMN αναπτύσσονται με βάση το ετήσιο πρόγραμμα δράσης το οποίο εγκρίνεται από την Διοικούσα Επιτροπή σύμφωνα με την Απόφαση 2008/381/ΕΚ και είναι οι εξής:

• Διαχείριση προγράμματος και συντονισμός δραστηριοτήτων και δράσεων του EMN: συμμετοχή σε συναντήσεις εργασίας της Διοικούσας Επιτροπής και των Εθνικών Σημείων Επαφής.
• Εκπόνηση Εκθέσεων, Μελετών, Ειδικών Ερωτημάτων και άλλων δημοσιεύσεων: Τα ΕΣΕ υποβάλλουν κάθε έτος εκθέσεις που περιγράφουν τις πολιτικές εξελίξεις στην μετανάστευση και το άσυλο σε κάθε ΚΜ, αλλά και εκθέσεις με στατιστικά δεδομένα.
• Συμμετοχή στις εργασίες ομάδων εμπειρογνωμόνων και ομάδων εργασίας του EMN
• Δικτύωση και συνεργασία με άλλα ΕΣΕ για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και εμπειριών σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου, ανάπτυξη εσωτερικού εθνικού δικτύου μετανάστευσης από φορείς και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, συνεργασία με άλλους οργανισμούς της Ε.Ε. που έχουν σχετικό αντικείμενο τη μετανάστευση και το άσυλο.
• Συλλογή και Παροχή Πληροφοριών: Συλλογή δεδομένων, πηγών πληροφόρησης, νομοθεσιών & νομολογιών για θέματα μετανάστευσης και ασύλου.
• Γλωσσάρι: ενισχύει την κατανόηση και προωθεί την κοινή χρήση όρων και ορισμών που σχετίζονται με το άσυλο και τη μετανάστευση. Οι όροι είναι διαθέσιμοι σε όλες τις γλώσσες των ΚΜ.
• Επικοινωνιακή στρατηγική/Δημοσιότητα: Ανάληψη δράσεων με στόχο την μεγαλύτερη δυνατή προβολή του EMN και των στόχων του σε κάθε ΚΜ, όπως κυκλοφορία έντυπου και ηλεκτρονικού πληροφοριακού υλικού, καθώς και διοργάνωση συνεδρίων για την διάδοση των αποτελεσμάτων του Δικτύου.

Πώς χρηματοδοτείται το EMN

Το EMN χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Ταμείου Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ). Ο προϋπολογισμός διατίθεται για τη στήριξη του έργου των ΕΣΕ το οποίο συγχρηματοδοτείται και από εθνικούς πόρους. Τα ΕΣΕ  εκτός ΕΕ, χρηματοδοτούν το έργο του EMN από τον εθνικό προϋπολογισμό τους.

Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το EMN, διαβάστε το ενημερωτικό φυλλάδιο του EMN ή επισκεφθείτε τη κεντρική ιστοσελίδα του ΕΜΝ που φιλοξενείται από τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.