Η Αίτηση Ασύλου (Διεθνούς Προστασίας)
Κάθε πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής που βρίσκεται στα σημεία εισόδου ή εντός της ελληνικής επικράτειας έχει δικαίωμα υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας (ασύλου). Η πρόσβαση στη διαδικασία διεθνούς προστασίας είναι ελεύθερη και δωρεάν.
Αιτούντες άσυλο ή διεθνούς προστασίας είναι οι πολίτες τρίτης χώρας ή ανιθαγενείς, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση διεθνούς προστασίας, αρχική ή μεταγενέστερη, ενώπιον των αρμόδιων αρχών. Οι ελληνικές αρχές παρέχουν δύο μορφές διεθνούς προστασίας: το καθεστώς πρόσφυγα και το καθεστώς επικουρικής προστασίας.
Το καθεστώς πρόσφυγα χορηγείται σε κάθε άτομο που εξαναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής ή, σε περίπτωση ανιθαγενούς, τη χώρα προηγούμενης συνήθους διαμονής του, και δεν μπορεί ή δεν επιθυμεί να επιστρέψει σ’ αυτήν γιατί έχει βάσιμο φόβο δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα.
Το καθεστώς επικουρικής προστασίας χορηγείται σε κάθε άτομο που δεν πληροί τις ανωτέρω προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί ως πρόσφυγας, αλλά στο πρόσωπό του συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής ή προηγούμενης συνήθους διαμονής του, ιδίως γιατί κινδυνεύει με θανατική ποινή ή εκτέλεση, με βασανιστήρια ή με απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, ή διότι κινδυνεύει η ζωή ή η ακεραιότητά του λόγω διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.
Αιτούντες διεθνή προστασία θεωρούνται και οι πολίτες τρίτης χώρας ή ανιθαγενείς, οι οποίοι μεταφέρονται στην Ελλάδα από κράτος που εφαρμόζει τον Κανονισμό 604/2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δουβλίνο ΙΙΙ).
Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση και για τα μέλη της οικογένειάς σας εφόσον αυτά είναι μαζί σας στην Ελλάδα και το επιθυμούν.
Αρμόδιες αρχές για να υποβάλετε την αρχική αίτησή σας είναι τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο, και Κω, καθώς και στον Έβρο (Φυλάκιο) για όσους εισέρχονται από τα σημεία αυτά. Αν δεν υποβάλλετε την αίτησή σας στα παραπάνω σημεία, εναλλακτικά μπορείτε να υποβάλετε αίτηση στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μαλακάσα και στα Διαβατά αποκλειστικά κατόπιν ηλεκτρονικού ραντεβού.
Αρμόδιες αρχές για να υποβάλετε μεταγενέστερη αίτηση είναι τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου ή τα Αυτοτελή Κλιμάκια Ασύλου, μόνο με ραντεβού μέσω της ακόλουθης ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Η Υπηρεσία Ασύλου παραλαμβάνει μία αίτηση ως μεταγενέστερη μόνο εάν για την αίτηση ασύλου που είχατε υποβάλει παλαιότερα στην Υπηρεσία Ασύλου ή στην Ελληνική Αστυνομία έχετε λάβει τελεσίδικη απόφαση ή παραιτηθήκατε από την αίτηση.
Αρμόδιες αρχές για υποβολή αιτήσεων ασυνόδευτων ανήλικων είναι τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου και τα Αυτοτελή Κλιμάκια Ασύλου.
Αν είστε ανήλικος και βρίσκεστε στην Ελλάδα χωρίς να συνοδεύεστε από τους γονείς σας, ακολουθήστε αυτόv τον σύνδεσμο.
Αν είστε κρατούμενος ή παραμένετε σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), ακολουθήστε αυτόv τον σύνδεσμο.
Η Διαδικασία Ασύλου (Α΄Βαθμός)
Η αίτηση Διεθνούς Προστασίας κατατίθεται αυτοπροσώπως, με ηλεκτρονική καταγραφή.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί αρχική καταγραφή αίτησης ασύλου στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μαλακάσα και στα Διαβατά μπορείτε να κλείσετε ραντεβού μέσω της ακόλουθης ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί μεταγενέστερη καταγραφή αίτησης ασύλου στα αρμόδια Περιφερειακά Γραφεία και Αυτοτελή Κλιμάκια Ασύλου μπορείτε να κλείσετε ραντεβού μέσω της ακόλουθης ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Εφόσον έχετε εισέλθει στην Ελλάδα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις, θα μεταφερθείτε σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, και εφόσον δεν έχετε έγγραφο δημόσιας αρχής που να αποδεικνύει την ιθαγένεια και την ταυτότητά σας, θα υποβληθείτε σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης.
Θα παραμείνετε υποχρεωτικά στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία εξέτασης της αίτησής σας, εφόσον αυτό το διάστημα δεν υπερβαίνει τις είκοσι πέντε (25) ημέρες.
Συνολικά, η εξέταση της αίτησής σας μπορεί να διαρκέσει από είκοσι (20) ημέρες έως έξι (6) μήνες, ανάλογα με την περίπτωσή σας.
Η Καταγραφή της αίτησης
Η πλήρης καταγραφή της αίτησής σας περιλαμβάνει τα στοιχεία ταυτότητας, τη χώρα καταγωγής σας, το όνομα του πατέρα, της μητέρας, του/της συζύγου και των τέκνων σας, τη διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας εφόσον υπάρχει, βιομετρικά στοιχεία αναγνώρισης, πλήρη αναφορά των λόγων για τους οποίους ζητάτε διεθνή προστασία, διεύθυνση κατοικίας ή διαμονής, τη γλώσσα στην οποία επιθυμείτε να εξεταστεί η αίτησή σας καθώς και, αν επιθυμείτε, τον ορισμό εξουσιοδοτημένου εκπρόσωπου.
Μπορεί να δεχθείτε σωματική έρευνα ή έρευνα των αντικειμένων σας. Μπορεί να υποβληθείτε σε ιατρικές εξετάσεις.
Όταν υποβάλετε την αίτηση, θα υπάρχει διερμηνέας ώστε να συνδράμει στην επικοινωνία σας με τους αρμόδιους υπαλλήλους σε γλώσσα που κατανοείτε για την ενημέρωσή σας σχετικά με τη διαδικασία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας ως αιτών/αιτούσα διεθνή προστασία, καθώς και για τις προθεσμίες που ισχύουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Κατά την ημέρα της καταγραφής της αίτησής σας, θα φωτογραφηθείτε και θα ληφθούν τα δακτυλικά σας αποτυπώματα, καθώς και των μελών της οικογένειάς σας που είναι άνω των δεκατεσσάρων (14) ετών. Τα δακτυλικά αποτυπώματα θα εισαχθούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Βάση EURODAC, και σε περίπτωση που έχετε υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας ή έχετε προηγουμένως εισέλθει σε άλλο κράτος της Ευρώπης που εφαρμόζει τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙΙ», ενδέχεται να μεταφερθείτε εκεί για να εξετασθεί η αίτησή σας.
Ο Κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙΙ» καθορίζει ποιο από τα κράτη της Ευρώπης που δεσμεύονται από αυτόν είναι υπεύθυνο να παραλάβει και να εξετάσει την αίτησή σας. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται είναι τα ακόλουθα με ιεραρχική σειρά: α) οικογενειακοί δεσμοί, β) πρόσφατη κατοχή θεώρησης εισόδου (visa) ή άδεια διαμονής σε Κράτος-Μέλος, και γ) νόμιμη ή παράτυπη είσοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θα πρέπει να παραδώσετε τα ταξιδιωτικά σας έγγραφα (διαβατήριο) ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο έχετε στην κατοχή σας που έχει σχέση με την εξέταση της αίτησής σας και με την εξακρίβωση της ταυτότητάς σας και των μελών της οικογένειάς σας.
Οι πληροφορίες που θα δώσετε σχετικά με την αίτησή σας είναι εμπιστευτικές. Οι υπάλληλοι έχουν καθήκον εχεμύθειας και οι πληροφορίες που θα παρέχετε σε αυτούς κατά τη διάρκεια της εξέτασης της αίτησής σας, δε θα γνωστοποιηθούν στις αρχές της χώρας καταγωγής σας. Επιπλέον, σε όλες τις διαδικασίες ασύλου εφαρμόζεται ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων της ΕΕ (GDPR) και η σχετική εθνική νομοθεσία.
Μπορείτε να ζητήσετε να επικοινωνήσετε με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες ή με Οργάνωση που παρέχει νομική συνδρομή, ιατρική και ψυχολογική συνδρομή.
Αν είστε θύμα βασανιστηρίων, βιασμού ή άλλων σοβαρών πράξεων βίας, πρέπει να ενημερώσετε σχετικά τις αρχές, ώστε να σας βοηθήσουν.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έχετε το δικαίωμα να ζητήσετε τη βοήθεια δικηγόρου ή άλλου συμβούλου δικής σας επιλογής (χωρίς τη μεσολάβηση της Υπηρεσίας Ασύλου). Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να εξουσιοδοτήσετε με έγγραφο τον δικηγόρο ή σύμβουλο όπου απαιτείται η θεώρηση του γνησίου υπογραφής σας προκειμένου να μπορεί να παρίσταται κατά τη διάρκεια της συνέντευξής σας ή να σας εκπροσωπεί ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου. Η αμοιβή και τα έξοδα του δικηγόρου ή άλλου συμβούλου θα βαρύνουν εσάς. Τόσο εσείς όσο και οι εξουσιοδοτημένοι δικηγόροι ή σύμβουλοί σας έχετε πρόσβαση στα έγγραφα που περιέχονται στο διοικητικό σας φάκελο, κατόπιν ηλεκτρονικής αίτησης.
Η Υπηρεσία Ασύλου θα ορίσει ημερομηνία συνέντευξης και θα λάβετε Δελτίο Αιτούντος Διεθνή Προστασία που μπορεί να έχει διάρκεια ισχύος έως ένα (1) έτος. Το δελτίο αυτό πρέπει να το έχετε πάντα μαζί σας. Κατά την έκδοση του δελτίου, το οποίο έχει τη μορφή κάρτας, θα σας χορηγηθεί φορολογικός αριθμός (ΑΦΜ) και αριθμός προσωρινής κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης (ΠΑΑΥΠΑ). Μπορείτε να εργαστείτε μετά την πάροδο εξήντα (εξήντα) ημερών από την έκδοση του δελτίου.
Θα ενημερωθείτε για την ημερομηνία και την ώρα της υποχρεωτικής προσωπικής σας συνέντευξης, εφόσον προβλέπεται. Εάν ανήκετε σε ευάλωτη ομάδα και η προγραμματισμένη συνέντευξή σας έχει οριστεί εντός δεκαπέντε ημερών (15) από την υποβολή της αίτησής σας, η Υπηρεσία Ασύλου χορηγεί επαρκή χρόνο (έως 3 ημέρες) για να προετοιμασθείτε κατάλληλα για τη συνέντευξη και να συμβουλευθείτε δικηγόρο ή άλλο σύμβουλο για να σας βοηθήσει κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Σε ευάλωτη ομάδα ανήκετε ιδίως αν είστε ανήλικος, άμεσος συγγενής θυμάτων ναυαγίων (γονείς, αδέλφια, τέκνα, σύζυγοι), άτομο με αναπηρία, ηλικιωμένος, έγκυος, μονογονεϊκή οικογένεια με ανήλικα παιδιά, θύμα εμπορίας ανθρώπων, άτομο με σοβαρές ασθένειες, άτομο με νοητική και ψυχική αναπηρία, ή άτομο που έχει υποστεί βασανιστήρια, βιασμό ή άλλες σοβαρές μορφές ψυχολογικής, φυσικής ή σεξουαλικής βίας, όπως τα θύματα ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων.
Μπορείτε να ζητήσετε ο/η υπάλληλος της Υπηρεσίας Ασύλου και ο/η διερμηνέας στη συνέντευξη να έχουν το φύλο που επιθυμείτε. Το σχετικό αίτημά σας θα κριθεί από την Υπηρεσία και θα ικανοποιηθεί εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
Έχετε δικαίωμα, αν επιθυμείτε, να επιστρέψετε στη χώρα καταγωγής σας, αφού παραιτηθείτε από τη διαδικασία ασύλου. Όσοι/όσες εκδηλώσετε επιθυμία επιστροφής, παραπέμπεστε για περαιτέρω ενημέρωση στο Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.), ο οποίος και αναλαμβάνει τις διαδικασίες επαναπατρισμού σας.
